Bitwa pod Grunwaldem (15 lipca 1410) – Negatywna odpowiedź króla Władysława Jagiełły na krzyżackie żądania powstrzymania pomocy litewskiej dla powstania na Żmudzi wywołała w sierpniu 1409 wojnę z Zakonem. Po krótkotrwałych walkach zawarto krótki rozejm, który pozwolił obu stronom na przygotowanie się do ostatecznego starcia. Plan polski przewidywał atak na stolicę krzyżacką – Malbork. Na miejsce koncentracji wyznaczono Czerwińsk, gdzie wojska przeprawić się miały przez Wisłę.

Poza oddziałami polskimi liczącymi ok. 20 tysięcy (w tym 18 tysięcy jazdy) w wyprawie uczestniczyły wojska litewsko-ruskie liczące ok. 11,5 tysiąca (w tym 11 tysięcy jazdy) oraz posiłki tatarskie w sile 2 tysięcy. Armia pod dowództwem króla Władysława Jagiełły 9 lipca 1410 roku przekroczyła granicę krzyżacką. Po cofnięciu z przeprawy przez Drwęcę pod Kurzętnikiem Polacy obeszli źródła tej rzeki, aby 15 lipca w okolicy wsi Grunwald, Łodwigowo i Stębark natknąć się na nieprzyjaciela.

Bitwa pod Grunwaldem – ustawienie wojsk i rozbicie prawego skrzydła wojsk sprzymierzonych (ryc. Daniel Malak/TwojaHistoria.pl).

Bitwa pod Grunwaldem – atak odwodu krzyżackiego (ryc. Daniel Malak/TwojaHistoria.pl).

Dowództwo nad liczącymi ok. 27 tys. ludzi oddziałami zakonnymi (w tym 21 tys. jazdy) sprawował wielki mistrz Ulryk von Jungingen. Bitwę rozpoczęło uderzenie stojącej na prawym skrzydle lekkiej jazdy litewskiej, która została jednak zmuszona do wycofania się. W czasie starcia ciężkozbrojnych Krzyżacy zdołali rozproszyć prawe skrzydło wojsk polsko-litewskich, ale dzięki waleczności pułków smoleńskich i wojsk koronnych stojących w centrum i ich wsparciu przez Jagiełłę oddziałami odwodowymi udało się przetrzymać krytyczny moment.

Wracające z pościgu za Litwinami grupy krzyżackie zostały rozbite, a odwody polskie użyte następnie do dalszej walki. Niepowodzeniem zakończył się manewr poprowadzony przez wielkiego mistrza, który na czele dużego oddziału próbował wyjść przez prawe skrzydło polskie na tyły wojsk Jagiełły. Grupa ta została otoczona i w większości wycięta. Podobny los spotkał oddziały krzyżackie na lewym skrzydle polsko-litewskim. W ostatniej fazie bitwy zdobyto rozłożony pod wsią Grunwald zakonny obóz.

Bitwa pod Grunwaldem – klęska wojsk krzyżackich (ryc. Daniel Malak/TwojaHistoria.pl).

Bitwa zakończyła się całkowitym sukcesem wojsk polsko-litewskich. Po stronie krzyżackiej zginęło ok. 8 tys. ludzi, a 14 tys. dostało się do niewoli. Zginęła cała starszyzna zakonna, z mistrzem Ulrykiem na czele. Zwycięstwo grunwaldzkie miało szczególne znaczenie moralne i prestiżowe, załamało bowiem ostatecznie mit niepokonanego Zakonu.

Autor hasła:

Dr hab. Piotr Wróbel – historyk mediewista. Kierownik Zakładu Historii Powszechnej Średniowiecznej Instytutu Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Autor prac „Dubrownik w latach 1358-1526. Organizacja przestrzeni” oraz „Krzyż i Półksiężyc. Zachodnie Bałkany wobec Turcji w latach 1444-1463″.

Źródło:

Powyższe hasło ukazało się pierwotnie w publikacji książkowej Bitwy polskie. Leksykon (Wydawnictwo Znak 1999) przygotowanej przez wykładowców Uniwersytetu Jagiellońskiego: Tomasza Gąsowskiego, Jerzego Ronikiera, Piotra Wróbla i Zdzisława Zblewskiego.

Dowiedz się więcej o bitwie pod Grunwaldem: