Konrad III Rudy (ur. przed 1448, zm. 28 X 1503) – Książę czerski, warszawski, zakroczvmski, ciechanowski, nurski, płocki, wiski, wyszogrodzki i łomżyński, syn Bolesława IV i Barbary, księżniczki ruskiej.

Po śmierci ojca w 1454 r. pozostawał wraz z braćmi pod opieką najpierw babki, potem matki. Odziedziczył wraz z rodzeństwem czerską i warszawską część Mazowsza. Ziemie te pozostały pod ich wspólnym władaniem do 1471 r. Konrad został uznany za pełnoletniego po 1462 r., po śmierci Władysława II, ostatniego księcia zachodniego Mazowsza, po którym odziedziczył księstwo płockie i wiskie. Panowanie Konrada przypadło na okres regulowania wzajemnych stosunków pomiędzy Koroną i Mazowszem. Kazimierz IV Jagiellończyk, który przejął cześć spadku po Władysławie II, niechętnie patrzył na panowanie Konrada.

Przy podziale ojcowizny (1471) Konrad zajął ziemię czerską i liwską. Po śmierci braci Kazimierza III (1480) i Bolesława V (1488) Konrad i Janusz II podzielili się posiadanymi przez nich ziemiami. Przodującą pozycje zajął jednak Janusz, który został okrzyknięty przez mieszczan księciem warszawskim, a po śmierci Kazimierza Jagiellończyka był pretendentem do korony polskiej. Śmierć Janusza w 1495 r. umożliwiła Konradowi scalenie na powrót całej dzielnicy ojcowskiej. Nie udało mu się jednak utrzymać księstwa płockiego, które Jan I Olbracht wcielił do Korony i nadał Konradowi jako lenno. Konrad toczył z królem długotrwały spór sądowy, aż do śmierci Olbrachta.

W polityce zagranicznej, mimo sporów majątkowych, popierał Koronę. Pomógł Kazimierzowi Jagiellończykowi w czasie walk z Krzyżakami, Janowi Olbrachtowi podczas wyprawy wołoskiej i Aleksandrowi w jego zmaganiach z Tatarami. Był trzykrotnie żonaty: z Magdaleną, córką mieszczanina krakowskiego, z nieznaną z imienia również mieszczką krakowską oraz z Anną, córką Mikołaja Radziwiłła, wojewody wileńskiego. Z tą ostatnią miał czworo dzieci, w tym Janusza III, ostatniego księcia mazowieckiego. Miał też przynajmniej dwoje nieślubnych dzieci z Dorotą, żoną wójta z Kiełczyna k. Łomży.

Autor hasła:

Autor hasła:

Maciej Michalski – doktor habilitowany, historyk mediewista, związany z Instytutem Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Autor prac poświęconych m. in. historii idei, historii kobiet oraz historii kształtowania się tożsamości narodowej Słowian w XIX wieku. Współautor „Słownika władców polskich”, „Słownika władców Europy średniowiecznej” oraz „Słownika władców Europy nowożytnej i najnowszej”.

Źródło:

Źródło:

Powyższe hasło ukazało się pierwotnie w publikacji książkowej pt. Słownik władców polskich (Wydawnictwo Poznańskie 1999) pod redakcją Józefa Dobosza, przygotowanej przez historyków związanych z Uniwersytetem Adama Mickiewicza w Poznaniu i z Polską Akademią Nauk.