Najważniejsze rocznice

fot.domena publiczna Generał Lucjan Żeligowski zajął Wilno, wcześniej wypowiedziawszy posłuszeństwo Rzeczpospolitej.

12 października 1920 roku generał Lucjan Żeligowski ogłosił powstanie tak zwanej Litwy Środkowej. Zakończyło to rozpoczętą 8 października operację zajęcia przez polskie wojska Wilna i okolic.

Konflikt polsko-litewski wybuchł już na przełomie 1918 i 1919 roku. Polska opanowała Wilno w kwietniu 1919 roku. Jej wojska opuściły jednak miasto w lipcu 1920 roku w związku z trwającą wojną z bolszewikami. Jednocześnie stronom narzucono międzynarodowy arbitraż, tymczasowo przyznający Wilno stronie litewskiej. Mimo to do kolejnych walk na Suwalszczyźnie doszło już pod koniec sierpnia.

7 października 1920 roku pod nadzorem komisji Ligi Narodów Polska i Litwa zawarły umowę suwalską, przewidującą zakończenie działań wojennych. „Bunt” Żeligowskiego, realizowany w rzeczywistości na polecenie marszałka Józefa Piłsudskiego, złamał jej postanowienia. Generał na czele Dywizji Litewsko-Białoruskiej w ciągu dwóch dni wyparł Litwinów z Wileńszczyzny. Nie mogąc wcielić zajętego w ten sposób terytorium od razu do Polski z uwagi na potencjalne komplikacje międzynarodowe, proklamował nowe państwo, o którego losie miała zadecydować miejscowa ludność.

Wybory do lokalnego parlamentu przeprowadzono w styczniu 1922 roku. Już w lutym zdecydował on o przyłączeniu Litwy Środkowej do Polski. Władze Litwy nigdy nie uznały tego aktu, uznając Wilno za swoją stolicę, chwilowo okupowaną przez Polaków.