fot.domena publiczna Wizerunek Jarosława Mądrego.
Jarosław Mądry (ur. ok. 980, zm. 20 II 1054) – książę rostowski i nowogrodzki, wielki książę kijowski w latach 1019–1054. Syn Włodzimierza Wielkiego i Rognedy. Żonaty z córką Olafa III, króla Szwecji, Ingegerdą (zm. 1050). Miał siedmiu synów: Ilję, Włodzimierza, Izasława, Światosława, Wsiewołoda, Igora i Wiaczesława i co najmniej cztery córki: Elżbietę, Annę, Anastazję i Dobroniegę-Marię. Synowie Ilja i Włodzimierz, książę nowogrodzki, zmarli za życia ojca. Córka Elżbieta była żona Haralda III, króla Norwegii, Anna (zm. 1075) – żoną Henryka I, króla Francji, a Anastazja – żoną Andrzeja I, króla Węgier. Pochowany w Soborze Św. Zofii w Kijowie.
W 1014 roku zbuntował się przeciw ojcu i odmówił mu płacenia 2 tysięcy grzywien daniny do Kijowa. Po śmierci Włodzimierza podjął wojnę z Światopełkiem Przeklętym. W 1016 roku wygrał bitwę pod Lubeczem i opanował Kijów. Wydał wówczas pierwszy kodeks prawa pisanego, tzw. Prawdę Ruską.
W 1018 roku Jarosław usiłował zatrzymać wyprawę Bolesława Chrobrego, ale po przegranej bitwie nad Bugiem ustąpił do Wielkiego Nowogrodu. Po ustąpieniu Polaków wznowił wojnę z Światopełkiem. Posiłkowany przez Waregów, pokonał wojska Światopełka i Pieczyngów nad Altą i ponownie zajął Kijów (1019). Ruś utraciła Grody Czerwieńskie na rzecz Polski. Jarosław odpierał jeszcze ataki pretendentów, Braczysława (1021) i brata Mścisława, na rzecz którego przejściowo utracił Kijów (1024–1026). W 1030 roku odbył wyprawę na Czudź (Estonię), gdzie założył Juriew (Tartu).
W 1031 roku wraz z Mścisławem interweniował w Polsce przeciw Mieszkowi II, odebrał wtedy Grody Czerwieńskie. Po śmierci Mścisława w 1036 roku przyłączył do Kijowa jego księstwo tmutarakańskie. W 1043 roku zawarł sojusz z Kazimierzem Odnowicielem, wydał za niego córkę (siostrę?) Dobroniegę-Marię; wojska ruskie pomagały Kazimierzowi w odbudowie państwa polskiego. W 1047 roku wspólnie pokonali Mazowsze.
Na czasy Jarosława przypada wspaniały rozwój Kijowa. Obok starego grodu wzniesiono nowy, zwany grodem Jarosława, ze słynną Złotą Bramą. Z Jarosławem wiąże się szereg fundacji kościelnych, m.in. Sobór Św. Zofii (katedra metropolitalna), słynny monaster Pieczerski w Kijowie, rozwój oświaty, założenie pierwszej biblioteki przy Soborze Św. Zofii, powstanie pierwszych przekładów ksiąg liturgicznych na język słowiański, co dało mu przydomek „Mądrego”. Umierając, podzielił kraj na dzielnice i ustanowił zasadę senioratu.