Twoja Historia

Portal dla tych, którzy wierzą, że przeszłość ma znaczenie. I że historia to sztuka dyskusji, a nie propagandy.

Haakon VII (król Norwegii 1905–1957)

Król Norwegii Haakon VII.

fot.domena publiczna Król Norwegii Haakon VII.

Haakon VII (ur. 3 VIII 1872 w Charlottenlundzie, zm. 21 IX 1957 w Oslo) – król Norwegii w latach 1905–1957. Młodszy syn króla Danii, Fryderyka VIII. Żonaty z Maud (1869–1938), córką króla Anglii Edwarda VII; w 1957 roku ich syn objął tron norweski jako Olaf V (1903–1991). Oficer duńskiej marynarki wojennej.

W 1905 roku, w obliczu rozwiązania unii szwedzko-norweskiej, otrzymał propozycję objęcia tronu Norwegii. Mimo ponagleń rządu norweskiego przeforsował decyzję o przeprowadzeniu plebiscytu, który miał udowodnić, że nowy król reprezentuje cały naród i stoi ponad podziałami politycznymi. Plebiscyt przytłaczającą większością głosów wypadł na jego korzyść; 18 listopada 1905 roku książę Karol (Carl) zasiadł na tronie Norwegii jako Haakon VII – jego nowe imię nawiązywało do tradycji średniowiecznych królów Norwegii.

W wyniku reformy konstytucyjnej 1913 roku Norwegia przekształciła się w monarchię parlamentarną. Sytuację wewnętrzną do 1940 roku zdominowały konflikty partii liberalnej i robotniczej (socjaldemokratycznej); w 1928 roku Haakon VII, wbrew oczekiwaniom, powierzył misję formowania rządu socjaldemokratom, mającym większość w parlamencie (Storting) i zminimalizował ich wrogi stosunek do monarchii.

Popularność króla znacznie wzrosła po agresji Niemiec 9 kwietnia 1940 roku. Haakon VII odmówił uznania kolaboracyjnego rządu Vidkuna Quislinga i 7 czerwca 1940 roku na pokładzie brytyjskiego krążownika udał się do Londynu, gdzie utworzył rząd emigracyjny. Po powrocie do Norwegii w 1945 roku poświęcił się odbudowie kraju ze zniszczeń wojennych. W 1955 roku obowiązki monarchy przejął jako regent jego syn, książę Olaf.

Autor hasła:

Olgierd Kiec – doktor habilitowany, politolog i historyk XIX i XX wieku związany z Uniwersytetem Zielonogórskim. Autor publikacji poświęconych m. in. historii protestantyzmu w Wielkopolsce. Współautor „Słownika władców Europy nowożytnej i najnowszej”.