fot.domena publiczna Filip III Śmiały (fot. domena publiczna)
Filip III Śmiały (ur. 30 IV 1245 w Poissy, zm. 5 X 1285 w Perpignan) – król Francji w latach 1270-1285 z dynastii Kapetyngów. Syn Ludwika IX i Małgorzaty Prowansalskiej. Żonaty najpierw z Izabellą Aragońską, z która miał synów: Filipa IV Pięknego i Karola Walezjusza, pretendenta do tronu aragońskiego. Jego druga żoną była Maria, księżna brabancka, z którą miał syna Ludwika, hrabiego Evreux.
W 1270 r. towarzyszył ojcu, Ludwikowi IX, w ostatniej krucjacie. W czasie swego panowania znacznie rozszerzył domenę królewską. Po śmierci stryja Alfonsa (1271) odziedziczył hrabstwo Tuluzy, Poitou i Owernię, a w 1283 po swym bracie Piotrze – Perche i hrabstwo Alençon. Spośród tych ziem przekazał w darze papieżowi Grzegorzowi X region Comtat-Venaissin. W latach 1274-1284 zakupił hrabstwa Nemours i Chartres. W wyniku małżeństwa następcy tronu Filipa IV z Joanną, dziedziczką królestwa Nawarry i hrabstwa Szampanii (1184), rozszerzył swe wpływy także na te ziemie.
W okresie „wielkiego bezkrólewia” w Niemczech (1253-1273) podnoszono kandydaturę Filipa III do tronu cesarskiego. Pod koniec swego panowania zaangażował się on w spór andegaweńsko-aragoński. Konflikt ten został zapoczątkowany powstaniem sycylijskich poddanych Karola Andegaweńskiego – stryja Filipa (nieszpory sycylijskie, 1282). Ponieważ wydarzenia te były inspirowane przez Piotra III, króla Aragonii, który zgłaszał pretensje do tronu sycylijskiego, papież Marcin IV i Karol Andegaweński ofiarowali tron aragoński Filipowi III i namawiali go do ataku na Aragonię. W nadziei na zdobycie tronu dla swego syna Karola, król Filip wyruszył na wyprawę, lecz nie odniósł sukcesu. Umarł w czasie epidemii febry.
W opinii historyków uchodzi za władcę przeciętnego, ulegającego wpływom drugiej żony, Marii, i stryja, Karola Andegaweńskiego. Znaczną rolę w rządzeniu państwem odgrywali urzędnicy, których działalność wzmocniła władzę królewska i usprawniła administrację. Za niewątpliwy sukces Filipa III należy uznać znaczne powiększenie domeny królewskiej.