Bolesław I (ur. ok. 1254–1258, zm. 4 V 1313) – książę opolski, syn Władysława opolskiego i Eufemii wielkopolskiej.

Był dopiero trzecim w kolejności starszeństwa wśród braci (po Mieszku cieszyńskim, Kazimierzu bytomskim, a przed Przemysłem raciborskim). Jemu jednak po śmierci ojca (1281 lub 1282) przypadła w udziale najważniejsza dzielnica z Opolem i Niemodlinem. Był bez wątpienia najwybitniejszą postacią wśród swych braci. Już za życia ojca uczestniczył w jego przedsięwzięciach dyplomatycznych.

Początkowo popierał księcia wrocławskiego Henryka IV Prawego, ożenionego zresztą z siostrą opolskich książąt. Bolesław uznał się za jego wasala (1282) i pozostawał mu wierny, mimo że Henryk oddalił żonę. Uczestniczył w walkach Henryka o Kraków (1288–1289), w bitwie pod Siewierzem (26 II 1289) dostał się do niewoli Władysława Łokietka.

Po śmierci Henryka związał się, idąc śladem polityki ojca, z Czechami. Wraz z bratem Mieszkiem zawarł z królem czeskim Wacławem II układ sojuszniczy, oznaczający w praktyce przyjęcie zwierzchności czeskiej (1291). Wspierał króla w jego wyprawie przeciwko Władysławowi Łokietkowi na Sieradz (1292).

Stał się zaufanym współpracownikiem Wacława. Uczestniczył w jego koronacji, w czasie której prowadzono też ważne rozmowy na temat przyszłości politycznej Niemiec (1297). Reprezentował następnie króla czeskiego w zgromadzeniu elektorów Rzeszy, które zdetronizowało Adolfa z Nassau i wybrało Albrechta Habsburga (1298); brał udział w militarnej rozprawie z Adolfem (bitwa pod Göllheim, 1298). Uczestniczył w zajmowaniu przez Czechów Wielkopolski i koronacji Wacława na króla polskiego (1300).

Udzielał królowi pożyczek. Być może elementem rozliczeń było powierzenie Bolesławowi urzędu starosty w Krakowie (ok. 1302). Wyrazem bliskich związków księcia z Czechami było wydanie bratanicy, Wioli cieszyńskiej, za króla Wacława III (1305). Przelotnie wspierał Henryka głogowskiego w jego walce o Wielkopolskę z Władysławem Łokietkiem (1296-1298); wycofał się z tego, gdy okazało się, że polityka Henryka godzi w interesy czeskie.

Pod koniec życia został wezwany przez zbuntowanych przeciwko Łokietkowi mieszczan pod wodzą wójta Alberta do objęcia władzy w Krakowie (1311). Wbrew powtarzanej opinii brak podstaw, by przyjmować, że Bolesław reprezentował w tej akcji tylko interesy nowego króla czeskiego Jana Luksemburskiego. Przybył do Krakowa wiosną 1312 roku, ale wobec oblężenia miasta przez Łokietka zawarł wkrótce porozumienie z przeciwnikiem i ustąpił, zabierając ze sobą wójta Alberta.

W otoczeniu związanego politycznie z Czechami księcia często występowali czescy rycerze. Z nieznanego pochodzenia żony Agnieszki pozostawił synów: Bolesława, księcia niemodlińskiego, Bolesława II, księcia opolskiego, i Alberta, księcia wielkostrzeleckiego.

Autor hasła:

Tomasz Jurek – profesor doktor habilitowany, historyk mediewista związany z Instytutem Historii Polskiej Akademii Nauk. Autor wielu publikacji, poświęconych m. in. średniowiecznej historii Śląska. Współautor „Słownika władców polskich”.

Źródło:

Powyższe hasło ukazało się pierwotnie w publikacji książkowej pt. Słownik władców polskich (Wydawnictwo Poznańskie 1999) pod redakcją Józefa Dobosza, przygotowanej przez historyków związanych z Uniwersytetem Adama Mickiewicza w Poznaniu i z Polską Akademią Nauk.