Właśnie wystartowało internetowe archiwum ludobójstwa Ormian

fot.domena publiczna Ormiańska matka siedząca przy zwłokach piątki swoich dzieci, które zginęły w trakcie ludobójstwa (fot. domena publiczna)

W czasie pierwszej wojny światowej w Imperium Osmańskim popełniono straszliwą zbrodnię. Zgładzono 1,5 miliona Ormian. Teraz dzięki udostępnionemu online niezwykłemu archiwum możemy odkrywać nieznane dotąd aspekty tego ludobójstwa.

Krikor Guerguerian (12 maja 1911-7 maja 1988) był urodzonym w dystrykcie Gürün duchownym. Na własne oczy widział, jak w czasie ludobójstwa Ormian zginęli jego rodzice.

Był najmłodszym spośród szesnaściorga dzieci – i jednym z zaledwie sześciu, którym udało się przetrwać. Jak najdokładniejsze udokumentowanie zbrodni, której był świadkiem, uczynił swoją życiową misją.

Guerguerian od lat trzydziestych aż do swojej śmierci zbierał wszystkie dostępne dokumenty dotyczące tragedii Ormian. Choć badacze zajmujący się naukowo tą tematyką wiedzieli o istnieniu prywatnego archiwum, jego potencjał był niemal niewykorzystany. Jak podkreślają twórcy projektu na jego stronie internetowej, wynikało to z faktu, że materiały nie zostały do tej pory właściwie skatalogowane, a w dokumentach panował chaos.

„Udostępnienie tej wiedzy to mój obowiązek”

Badacze z Strassler Center for Holocaust and Genocide Studies z Uniwersytetu Clark podjęli niedawno współpracę z tureckimi ekspertami w celu przekształcenia Archiwum Guerguerian w cyfrowe repozytorium. Dzięki temu jego zasoby mają być dostępne dla naukowców na całym świecie.

Zbiór obejmuje między innymi tysiące stron oryginalnych tureckich dokumentów z czasów Imperium Osmańskiego. Wśród nich znajdują się na przykład wspomnienia sprawców uczestniczących w deportacjach i masakrach Ormian czy materiały z archiwum Jerozolimskiego Patriarchatu Armenii.

fot.domena publiczna Taner Akçam (fot. domena publiczna)

Profesor Taner Akçam, będący siłą napędową projektu digitalizacji archiwum, dostęp do dokumentów uzyskał w 2015 roku. Od tego czasu nieprzerwanie dąży do tego, by wiedza w nich zawarta stała się dostępna dla jak najszerszej rzeszy badaczy. Jednym ze środków mających do tego doprowadzić jest przekład materiałów z oryginału na język angielski, czym zajmuje się zespół naukowców z kilku krajów.

Co warto podkreślić, Taner Akçam był jednym z pierwszych tureckich intelektualistów, który odważył się podjąć temat ludobójstwa Ormian. Sam profesor, cytowany przez „The Armenian Weekly”, komentuje, że udostępnienie tych materiałów uznał za swój obowiązek.

Z dokumentami, które znalazły się w Archiwum Krikora Guergueriana można zapoznać się TUTAJ.