Siemowit V (ur. ok. 1389, zm. 17 II 1442) – książę rawski, gostyniński i sochaczewski, syn Siemowita IV i Aleksandry, córki Olgierda, wielkiego księcia litewskiego. Przejął od ojca rządy w 1422 roku, kiedy ten schorowany i wyczerpany długotrwałym sporem z Jagiełłą nie był już w stanie prowadzić działalności politycznej. Siemowita spotykamy razem z braćmi w Brześciu nad Bugiem, gdzie w 1425 roku złożyli w imieniu swoim i ojca hołd lenny z posiadanych ziem mazowieckich.

Po śmierci ojca na przełomie 1425/26 roku wraz z braćmi Trojdenem II i Władysławem I powtórnie złożył hołd. Uchylił się od niego jedynie Kazimierz II, książę bełski. Wytworzyła się skomplikowana sytuacja prawna, w ramach której w wyniku niezgody Kazimierza Siemowit wraz z braćmi mógł zostać zwolniony od obowiązku wypełniania powinności wobec suzerena (Jagiełły). Spowodowało to uporczywe zabiegi Jagiełły o dopełnienie hołdu, które zakończyły się sukcesem dopiero po 1430 roku.

W początkowym okresie samodzielnych rządów wszyscy bracia pozostawali w niedziale. Łączyła ich ponadto sprawa biskupa płockiego Stanisława Pawłowskiego, przeciw któremu solidarnie wystąpili. Był to policzek dla króla, który popierał Pawłowskiego jeszcze w czasach, gdy ten był dworzaninem Siemowita IV. Stosunki Mazowsza z Polską skomplikowały się także podczas wojny Jagiełły ze Świdrygiełłą o Wołyń. Nowy wielki książę litewski Zygmunt załagodził jednak potencjalne konflikty.

Sytuacja na Mazowszu zmieniła się diametralnie po śmierci Jagiełły w 1434 roku. Siemowit był wówczas kandydatem jednego ze stronnictw do tronu polskiego. Później, kiedy jego szanse przepadły w konkurencji z młodym królewiczem Władysławem, ubiegał się o zaszczytny tytuł opiekuna króla. Wszystko to wzmocniło nadszarpniętą pozycję książąt mazowieckich. Poczuli się ono na tyle silni, że podzielili swe księstwo. Ponieważ Trojden już nie żył, pozostało do podziału tylko trzech braci.

Siemowit otrzymał wówczas ziemię rawską, sochaczewską i gostynińską. Jego pozycja po śmierci Jagiełły była stosunkowo mocna, mógł więc pozwolić sobie na swobodne lawirowanie pomiędzy Polską a Zakonem. Nigdy jednak nie znalazł się w obozie przeciwników Korony. Próba powierzenia mu tronu, a później opieki nad Władysławem świadczy też o autorytecie, jakim cieszył się wśród szlachty. Został pochowany w kościele w Rawie. Żonaty był z Małgorzatą, córką Jana II raciborskiego; miał z nią córkę.

Autor hasła:

Maciej Michalski – doktor habilitowany, historyk mediewista, związany z Instytutem Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Autor prac poświęconych m. in. historii idei, historii kobiet oraz historii kształtowania się tożsamości narodowej Słowian w XIX wieku. Współautor „Słownika władców polskich”, „Słownika władców Europy średniowiecznej” oraz „Słownika władców Europy nowożytnej i najnowszej”.

Źródło:

Powyższe hasło ukazało się pierwotnie w publikacji książkowej pt. Słownik władców polskich (Wydawnictwo Poznańskie 1999) pod redakcją Józefa Dobosza, przygotowanej przez historyków związanych z Uniwersytetem Adama Mickiewicza w Poznaniu i z Polską Akademią Nauk.