Twoja Historia

Portal dla tych, którzy wierzą, że przeszłość ma znaczenie. I że historia to sztuka dyskusji, a nie propagandy.

Sambor II (książę lubiszewsko-tczewski 1233-1269)

Pieczęć Sambora II (fot. Archiwum Państwowe w Poznaniu, lic. CC BY 3.0)

fot.Archiwum Państwowe w Poznaniu, lic. CC BY 3.0 Pieczęć Sambora II (fot. Archiwum Państwowe w Poznaniu, lic. CC BY 3.0)

Sambor II (ur. ok. 1207/1209, zm. 30 XII między 1276 a 1278) – książę lubiszewski i tczewski, trzeci syn Mściwoja I gdańskiego i Zwinisławy.

Po śmierci ojca opiekę nad nim przejął najstarszy brat Świętopełk. Około 1229 r. lub później otrzymał od brata dzielnicę lubiszewską, wyodrębnioną prawdopodobnie z księstwa świeckiego – dzielnicy zmarłego brata Warcisława I. Usamodzielnienie się Sambora popsuło stosunki między braćmi. Początkowo Sambor szukał sprzymierzeńców wśród Prusów i w Meklemburgii, skąd pochodziła jego żona. Około połowy 1234 r. zbliżył się do Krzyżaków i za ich pośrednictwem zawarł z bratem ugodę, co zaowocowało w 1234/35 r. wyprawą na Prusów. W roku następnym doszło do kolejnej wojny między braćmi, w wyniku której Sambor dostał się do niewoli Świętopełka i został skazany na wygnanie.

W 1237 r. z pomocą Meklemburczyków zaczął najeżdżać ziemie Świętopełka, wciągając do tego młodszego brata Racibora. Po kolejnej klęsce przy oblężeniu Słońcy, prawdopodobnie w 1239 r. dostał się do niewoli i musiał na wiecu zaprzysiąc wierność starszemu bratu. W 1241 r. zawarł porozumienie z przeciwnikiem Świętopełka, biskupem włocławskim Michałem. W zamian za dziesięcinę snopową płaconą z całego księstwa nadał biskupowi kasztelanię gorczyńską. W czasie wojny Świętopełka z Krzyżakami i książętami mazowieckimi (1242) nakłonił brata Racibora do najazdu na ziemie Świętopełka. Po ujawnieniu całej sprawy został w 1243 r. usunięty ponownie z księstwa lubiszewskiego. W 1248 r. sprawa braci znalazła się przed sądem kościelnym i w konsekwencji Świętopełk został obłożony klątwą i zmuszony do zwrócenia im dzielnic.

W 1250 r., po wznowieniu walk, doszło do ponownego wypędzenia Sambora z Pomorza. Okupując się Krzyżakom za pomoc w odzyskaniu części swojego księstwa nadaniami na Żuławach, przystąpił w 1252 r. do budowy grodu w Tczewie, który stał się jego nową siedzibą. W 1258 r. rozpoczął fundację własnego klasztoru cysterskiego w Pogódkach, ale doprowadziło to do konfliktu z cystersami z Oliwy i joannitami, którym odbierał przy tej okazji nadania swoje i swoich poprzedników. Szczególnie dotyczyło to nadanych z woli zmarłego brata Warcisława I posiadłości w ziemi gniewskiej. Naraziło go to na klątwę sędziów papieskich w 1266 r. i nałożenie interdyktu w 1267 r.

Na lata 1267-1271 przypadł konflikt między nim i Warcisławem II a bratankiem Mściwojem II, który pozbawił go dzielnicy. Schronił się w Inowrocławiu u zięcia Siemomysła i tam dostał się do niewoli w czasie wojny Mściwoja i Bolesława Pobożnego z Siemomysłem. Po odzyskaniu wolności przebywał u Krzyżaków w Toruniu, którym, licząc na pomoc, zapisał ziemię gniewską. Nie doczekawszy się pomocy, zbiegł potajemnie do Inowrocławia, do córki Salomei, gdzie zmarł, zapisując swoje ziemie córce, zięciowi i ich dzieciom. Żonaty był z Matyldą, córką księcia meklemburskiego Henryka Borzywoja II. Z małżeństwa tego miał kilka córek oraz jedynego syna Sobiesława, który zmarł 11 kwietnia 1254 r. podczas pobytu w Stralsundzie. Córki, które przeżyły, to królowa duńska Małgorzata, Zwinisława, żona Dobiesława Odrowąża, Eufemia, żona księcia legnickiego Bolesława II Rogatki, księżna inowrocławska Salomea oraz niezamężna Gertruda.

Autor hasła:

Jacek Jaskulski – doktor nauk humanistycznych, historyk mediewista związany z Instytutem Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Biblioteką Kórnicką PAN. Współautor „Słownika władców polskich”, „Słownika władców Europy średniowiecznej” oraz „Słownika władców Europy nowożytnej i najnowszej”. Zmarł w 2006 roku.

Źródło:

Powyższe hasło ukazało się pierwotnie w publikacji książkowej pt. Słownik władców polskich (Wydawnictwo Poznańskie 1999) pod redakcją Józefa Dobosza, przygotowanej przez historyków związanych z Uniwersytetem Adama Mickiewicza w Poznaniu i z Polską Akademią Nauk.