Twoja Historia

Portal dla tych, którzy wierzą, że przeszłość ma znaczenie. I że historia to sztuka dyskusji, a nie propagandy.

Rościsław (książę wielkomorawski 846–870)

Rościsław z Cyrylem i Metodym.

fot.Anselm Wisiak /domena publiczna Rościsław z Cyrylem i Metodym.

Rościsław (Rastislav) (ur. ?, zm. zapewne po 870) – książę wielkomorawski, panował w latach 846–870. Bratanek lub siostrzeniec Mojmira I. Osadzony na tronie w 846 roku przez Ludwika Niemca, pierwszego króla wschodniofrankijskiego, prowadził politykę samodzielną i niezależną od zachodniego sąsiada.

W 852 roku nawiązał kontakty z opozycją wewnętrzną w państwie Ludwika Niemca, a jej przedstawiciele znaleźli azyl w Państwie Wielkomorawskim. Spowodowało to wyprawę Ludwika Niemca w 855 roku na Morawy, która skończyła się niepowodzeniem. W odwecie Rościsław spustoszył ziemie należące do Marchii Wschodniej. W 861 roku doszło do porozumienia Rościsława ze zbuntowanym synem Ludwika Karlomanem, a później, w 866 roku, drugim synem, Ludwikiem.

W 863 roku Niemcy zawiązali koalicję z państwem bułgarskim, na co Rościsław odpowiedział zbliżeniem z cesarstwem bizantyńskim. Kontakty z Bizancjum miały także aspekty religijne. Po niedanych próbach w latach 852–862 utworzenia arcybiskupstwa na Morawach z pomocą Rzymu, wysłano poselstwo do cesarza bizantyńskiego z prośbą o przysłanie misjonarzy, co miało zabezpieczyć państwo przed wpływami Kościoła bawarskiego z terenu Niemiec i umocnić struktury państwa.

W 863 roku przybyli na Morawy Cyryl i Metody, Grecy z Salonik, którzy przystosowali alfabet grecki do języka słowiańskiego i dokonali przekładu na język słowiański podstawowych tekstów liturgicznych, co umożliwiło odprawianie obrządku w tym języku. W 864 roku w wyniku wyprawy Ludwika Niemca, która dotarła do Děvina pod Bratysławą, Rościsław złożył przysięgę i podporządkował się wpływom niemieckim, lecz nie zmienił swojej polityki.

W 869 roku następna niemiecka wyprawa zaatakowała Morawy i dzielnicę Świętopełka, bratanka Rościsława, ale nie udało się jej podporządkować Moraw. Możliwe, że pod naciskiem Niemiec w 870 roku nastąpił bunt Świętopełka, panującego w Nitrze nad terenami słowackimi. Rościsław, próbując usunąć Świętopełka, sam został przez niego uwięziony i wydany Ludwikowi Niemcowi, który skazał go na śmierć za złamanie przysięgi wasalnej; ostatecznie jednak cesarz zamienił karę na oślepienie. Prawdopodobnie do końca swojego życia Rościsław więziony był w klasztorze.

Autor hasła:

Jacek Jaskulski – doktor nauk humanistycznych, historyk mediewista związany z Instytutem Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Biblioteką Kórnicką PAN. Współautor „Słownika władców polskich”, „Słownika władców Europy średniowiecznej” oraz „Słownika władców Europy nowożytnej i najnowszej”. Zmarł w 2006 roku.

Źródło:

Powyższe hasło ukazało się pierwotnie w publikacji książkowej pt. Słownik władców Europy średniowiecznej (Wydawnictwo Poznańskie 2005) pod redakcją Józefa Dobosza, przygotowanej przez historyków związanych z Uniwersytetem Adama Mickiewicza w Poznaniu i z Polską Akademią Nauk.