fot.Merry-Joseph Blondel/domena publiczna Portret Roberta Guiscarda.
Robert Guiscard (ur. ok. 1015 w Normandii, zm. 17 VII 1085 na wyspie Kefalinia) – książę Apulii i Kalabrii od 1057 roku. Syn Tankreda z Hauteville, średnio zamożnego pana z Cotentin, i jego drugiej żony, Fredesendy. Był dwukrotnie żonaty. Z pierwszego związku, z Alberadą (rozwiódł się z nią w 1057 lub 1058 roku) miał syna Boemunda I (ok. 1052–1111), od 1088 roku księcia Tarentu, od 1098 roku księcia Antiochii, jednego z wodzów pierwszej wyprawy krzyżowej. Ze związku z drugą żoną, Sigelgajtą (zm. 1090), córką Gaimara IV, księcia Salerno, pozostawił dwóch synów: Rogera (zm. 1111), od 1985 roku księcia Apulii i Kalabrii, oraz Gwidona (zm. 1107), księcia Amalfii. Ciało Roberta, sprowadzone do Italii, spoczęło w kościele Świętej Trójcy w Venosie obok jego starszych braci.
Przybył do Włoch z Normandii w 1046 roku śladem swych starszych braci: Wilhelma, Drogona i Humfreda. Początkowo służył pod rozkazami Drogona, hrabiego Apulii i Kalabrii. Po jego śmierci (1051) związał się z Humfredem. Dysponując stosunkowo skromnymi siłami zbrojnymi, podjął walkę z Bizantyńczykami w Kalabrii i po upływie kilkunastu lat zakończył podbój tej prowincji. W 1060 roku zdobył Reggio, ostatni bastion panowania bizantyńskiego w Kalabrii.
Wspólnie z Humfredem z Hauteville rozgromił wojska papieża Leona IX pod Civitate (17 VI 1053). Zwycięstwo to, a także przybierający na sile konflikt między cesarstwem a Stolicą Apostolską, zapewniło Robertowi swobodę dalszych poczynań. Po śmierci Humfreda (1057) objął władzę w księstwie Apulii i Kalabrii. W 1059 roku uznał się lennikiem papieskim, otrzymując w zamian od papieża Mikołaja II potwierdzenie swego tytułu książęcego i wszystkich zdobytych przez siebie ziem w południowej Italii (tzw. konkordat z Melfi).
Kontynuując ekspansję zbrojną, rozpoczął wspólnie z młodszym bratem Rogerem podbój Sycylii (1061). Atakował również posiadłości Bizancjum w Apulii. W 1071 roku zdobył Bari, ostatnią bazę bizantyńską w południowych Włoszech.
Pod władzę Roberta dostały się także księstwa longobardzkie. W 1073 roku zajął księstwo Amalfi, a w grudniu 1076 roku Salerno, skąd wypędził ostatniego władcę longobardzkiego Gisulfa, brata swojej żony Sigelgajty. Po likwidacji władztw longobardzkich przerzucił swe wojska na drugą stronę Adriatyku i rozpoczął podbój Bizancjum.
W 1081 roku zajął Durazzo (obecnie Durrës), przeszedł przez Epir, Macedonię, Tesalię i obległ Larisę. Wiosną 1082 roku przekazał dowództwo swemu synowi Boemundowi, a sam powrócił do Włoch, gdzie wybuchły zamieszki zagrażające jego panowaniu. Po stłumieniu rebelii umocnił sojusz ze Stolicą Apostolską. W maju 1084 roku uwolnił papieża Grzegorza VII, oblężonego przez cesarza Henryka IV w Rzymie. Po wyparciu wojsk niemieckiego władcy znad Tybru, złupił miasto. Zmarł na tyfus na jońskiej wyspie Kefalinia w czasie kolejnej wyprawy przeciw Bizancjum.