Twoja Historia

Portal dla tych, którzy wierzą, że przeszłość ma znaczenie. I że historia to sztuka dyskusji, a nie propagandy.

Ołdrzych, Udalryk (książę Czech 1012-1033 i 1034)

Oldrzych (fot. domena publiczna)

fot.domena publiczna Oldrzych (fot. domena publiczna)

Ołdrzych, Udalryk (ur.?, zm. XI 1034 lub 1037?) – książę czeski od 1012 r. Najmłodszy syn Bolesława II i Hemmy. Dwa razy żonaty (pierwsza żona nieznana, druga – Bożena); miał syna Brzetysława I (zm. 1055). Po objęciu tronu przez swego najstarszego brata, Bolesława Rudego, związał się z opozycją reprezentowaną przez ród Wrszowców. Doprowadziło to do zamachu na jego życie, zorganizowanego przez Bolesława. Uratowała go ucieczka wraz z bratem Jaromirem i matką na dwór księcia Henryka Bawarskiego. Od 1003 r. władzę w Czechach sprawował jego brat Jaromir, który dopuścił się zbrodni na posłach bawarskich, wysłanych przez cesarza do Bolesława Chrobrego. Wywołało to oburzenie cesarza i ułatwiło Ołdrzychowi w 1012 r. strącenie brata z tronu.

Panowanie swoje zabezpieczył złożeniem aktu posłuszeństwa wobec cesarza. W 1014 r. pokonał opozycję w Czechach, skazując jej przywódców na śmierć. W tym samym roku uwięził syna Bolesława Chrobrego, Mieszka II, który przybył do Czech z propozycją stworzenia przymierza przeciwko cesarstwu (po interwencji cesarza Mieszko II został przekazany na dwór cesarski). Wspólnie z cesarzem Henrykiem II, Ołdrzych występował przeciwko księciu polskiemu Bolesławowi Chrobremu w 1015, a w 1017 r. uczestniczył wraz z wojskami cesarskimi w zakończonej niepowodzeniem próbie opanowania Niemczy.

Po śmierci Henryka II wziął udział w 1024 r. w elekcji Konrada II, który jako król niemiecki ponownie zatwierdził jego władzę w Czechach. W 1031 r. na teren Czech przybył wygnany z Polski przez brata Bezpryma Mieszko II, którego Ołdrzych pojmał i wykastrował, mszcząc się w ten sposób za oślepienie przez Chrobrego księcia czeskiego Bolesława Rudego. W 1029 r. syn Ołdrzycha, Brzetysław, opanował Morawy, co umocniło pozycję Czech. Może z tego powodu, mimo starań Ołdrzycha (udział w 1030 wojsk czeskich w wojnie cesarza z Węgrami), stracił on zaufanie cesarskie.

W 1033 r. na mocy wyroku sądu cesarskiego w Werben utracił tron czeski na rzecz swojego starszego brata Jaromira. W roku następnym udało mu się go pokonać; uwięził brata i oślepił go, a sam ponownie zasiadł na tronie czeskim. Władzę sprawował niedługo, niebawem niespodziewanie umarł. Okres rządów Ołdrzycha to pełne podporządkowanie polityki państwa cesarzom niemieckim, tak w kwestiach wewnętrznych, jak i zewnętrznych, wspomagał on bowiem ekspansję cesarstwa na sąsiednie kraje – szczególnie na Polskę i Węgry.

Źródło:

Powyższe hasło ukazało się pierwotnie w publikacji książkowej pt. Słownik władców Europy średniowiecznej (Wydawnictwo Poznańskie 2005) pod redakcją Józefa Dobosza, przygotowanej przez historyków związanych z Uniwersytetem Adama Mickiewicza w Poznaniu i z Polską Akademią Nauk.

Autor hasła:

Jacek Jaskulski – doktor nauk humanistycznych, historyk mediewista związany z Instytutem Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Biblioteką Kórnicką PAN. Współautor „Słownika władców polskich”, „Słownika władców Europy średniowiecznej” oraz „Słownika władców Europy nowożytnej i najnowszej”. Zmarł w 2006 roku.