Oblężenie Jasnej Góry (8 listopada – 27 grudnia 1655) – W czasie „potopu”, kiedy paulini odmówili dowódcy wojsk szwedzkich Janowi Wejhardowi Wrzeszczowiczowi poddania klasztoru, ten postanowił zająć Jasną Górę siłą. Pod twierdzę przybył gen. szwedzki Burchard Müller na czele 2 tys. ludzi i 8 dział. Klasztor broniło 68 zakonników, 160 żołnierzy regularnych pod wodzą Piotra Czarnieckiego i 50 szlachty z miecznikiem sieradzkim Stefanem Zamoyskim. 11 grudnia nadeszły z Krakowa posiłki szwedzkie: 2 ciężkie i 4 lżejsze działa i dwie kompanie piechoty z regimentu Fromholda Wolffa. Rozpoczął się intensywny ostrzał klasztoru.
Załoga twierdzy prowadziła obronę aktywną, wypadając co jakiś czas na pozycje szwedzkie. Z czasem na zapleczu wojsk szwedzkich zaczęło się pojawiać coraz więcej oddziałów partyzanckich. W tej sytuacji, wobec wzrastającego zagrożenia i wyczerpywania się zapasów prochu, gen. Müller zwinął oblężenie i wycofał się spod Jasnej Góry.
Autor hasła:
Dr Jerzy Ronikier – historyk kultury i mentalności. Pracował w Instytucie Zarządzania oraz Instytucie Informacji Naukowej i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Autor pracy „Hetman Adam Sieniawski i jego regimentarze. Studium z historii mentalności szlachty polskiej 1706-1725”. Zmarł w 2013 roku.
Źródło:
Powyższe hasło ukazało się pierwotnie w publikacji książkowej Bitwy polskie. Leksykon (Wydawnictwo Znak 1999) przygotowanej przez wykładowców Uniwersytetu Jagiellońskiego: Tomasza Gąsowskiego, Jerzego Ronikiera, Piotra Wróbla i Zdzisława Zblewskiego.
Materiały poświęcone oblężeniu Jasnej Góry z portalu CiekawostkiHistoryczne.pl:
artykuł | 03.01.2023 | Autor:
Uparci mnisi, nieudolni Szwedzi i eksplodujące armaty. Jak TAK NAPRAWDĘ przebiegała obrona Jasnej Góry podczas potopu?
Od 18 listopada 1655 roku trwało oblężenie Jasnej Góry przez Szwedów. Opisał je w „Potopie” Henryk Sienkiewicz. Ale jak naprawdę przebiegała obrona klasztoru?
artykuł | 21.02.2017 | Autor:
Zniszczymy twoje dzieciństwo. Pora sprawdzić ile prawdy jest w „Potopie” Sienkiewicza
Cudowna obrona Jasnej Góry? Niezłomny przeor Kordecki? Podły zdrajca Janusz Radziwiłł? Obraz szwedzkiego najazdu, jaki odmalował w swojej powieści Henryk Sienkiewicz, przekonał nie tylko laików. Poszły za nim całe pokolenia badaczy. Gdzie jednak kończy się prawda historyczna, a zaczyna fikcja „ku pokrzepieniu serc”?
Najważniejsze oblężenia z okresu potopu szwedzkiego:
-
Oblężenie Krakowa (25 września – 17 października 1655)
-
Oblężenie Zamościa (27 lutego – 1 marca 1656)
-
Oblężenie Warszawy (20 kwietnia – 1 lipca 1656)
-
Oblężenie Jasnej Góry (8 listopada – 27 grudnia 1655)
-
Oblężenie Torunia (lipiec-grudzień 1658)
-
Oblężenie Czarnego Ostrowa (23 lipca 1657)
-
Oblężenie Koldyngi (25 grudnia 1658)
-
Oblężenie Grudziądza (29-30 sierpnia 1659)