fot.domena publiczna Plan bitwy w Olszynce Grochowskiej

Bitwa pod Grochowem, Grochów (25 lutego 1831) – bitwa, podczas której oddziały polskie starły się z armią rosyjską w czasie trwania powstania listopadowego.

W zamierzeniu dowodzącego rosyjską ofensywą na Warszawę feldmarszałka Iwana Dybicza, który dysponował 60 tys. żołnierzy i 212 armatami, miała to być bitwa walna, rozstrzygająca o losach niedawno rozpoczętej wojny polsko-rosyjskiej. Siły polskie (40 tys. i 90 dział), dowodzone nominalnie przez księcia Michała Radziwiłła, a faktycznie przez generała Józefa Chłopickiego, zajmowały pozycje obronne po obu stronach szosy brzeskiej, na przedpolu Pragi, z lewym skrzydłem opartym o Olszynkę Grochowską. Miała ona kluczowe znaczenie dla całego ugrupowania i dlatego stała się terenem szczególnie zaciętych walk, w czasie których przechodziła z rąk do rąk.

Ostatecznie jednak Polacy, mimo całkowitego chaosu w dowodzeniu, jaki nastąpił po zranieniu Chłopickiego, zdołali ją utrzymać do zmroku, kiedy to nastąpił odwrót na lewy brzeg Wisły. Rozstrzygnięcia bitwy nie przyniosły także przeprowadzone wcześniej 2 silne szarże rosyjskie kawalerii. Dybicz nie podjął natarcia na umocnienia Pragi i wycofał się na zimowe leże, tracąc tym samym inicjatywę. Straty rosyjskie wyniosły ponad 11 tys. zabitych i rannych, Polacy stracili ok. 8 tys. ludzi i 3 działa.

Autor hasła:

Prof. dr hab. Tomasz Gąsowski – historyk, specjalista z zakresu dziejów politycznych, społecznych i militarnych ziem polskich w XIX stuleciu. Pracuje w Instytucie Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz w Akademii Ignatianum. Autor rozprawy habilitacyjnej „Między gettem a światem. Dylematy ideowe Żydów galicyjskich na przełomie XIX i XX wieku”, a także takich publikacji jak „Pod sztandarami Orła Białego” czy „Ziemie polskie w latach wielkiej wojny”. Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Źródło:

Powyższe hasło ukazało się pierwotnie w publikacji książkowej Bitwy polskie. Leksykon (Wydawnictwo Znak 1999) przygotowanej przez wykładowców Uniwersytetu Jagiellońskiego: Tomasza Gąsowskiego, Jerzego Ronikiera, Piotra Wróbla i Zdzisława Zblewskiego. Zdanie wprowadzające pochodzi od redakcji.

Nasze publikacje o powstaniu listopadowym: