Najważniejsze rocznice

fot.Bundesarchiv / Schröter / CC-BY-SA 3.0 Początkowo Niemcy odnosili sukces za sukcesem, szybko przesuwając się w głąb ZSRR.

22 czerwca 1941 roku rozpoczęła się operacja pod kryptonimem Barbarossa, czyli agresja III Rzeszy na ZSRR. Była to największa akcja Niemiec w czasie II wojny światowej.

Atak na państwo radzieckie był elementem strategii rozwijanej przez Hitlera już od lat 20. XX wieku, zgodnie z którą Niemcy powinni poszukiwać na Wschodzie „przestrzeni do życia”. Podpisanie paktu Ribbentropp-Mołotow stworzyło jedynie tymczasowy sojusz. Z punktu widzenia polityki III Rzeszy jego zerwanie było nieuniknione.

Plany ataku zostały zatwierdzone już w grudniu 1940 roku przez samego Führera, mimo, że odradzano mu wojnę na dwa fronty. Pierwotnie zamierzano rozpocząć ofensywę ponad miesiąc wcześniej, 15 maja, lecz agresję opóźniła konieczność interwencji wojsk niemieckich na południu Europy.

Ze względu na znaczne osłabienie armii radzieckiej i jej dezorientację, wywołaną między innymi rozkazami o nieodpowiadaniu na prowokacje ze strony niemieckiej, Niemcy początkowo odnosili spektakularne sukcesy. Pochód ich zwycięstw zatrzymał się dopiero w grudniu 1941 roku pod Moskwą, gdzie armia niemiecka poniosła klęskę, a ZSRR ruszył do kontrofensywy.