Najważniejsze rocznice

fot.Jacques-Louis David/domena publiczna Napoleon, którego proklamowano Cesarzem Francuzów, koronował się 2 grudnia 1804 roku.

18 maja 1804 roku zniesiono I Republikę Francuską, ustanowioną w 1792 roku. Nowy ustrój został wprowadzony uchwaloną tego dnia przez tak zwany „konserwatywny senat” konstytucją roku XII. Powierzała ona rząd Republiki Napoleonowi Bonaparte, który przyjął tytuł Cesarza Francuzów.

Senat, ciało doradcze powstałe w 1799 roku, przygotował nową ustawę zasadniczą na prośbę Napoleona, który sprawował wówczas funkcję pierwszego konsula. Dotychczas zadaniem izby było stanie na straży poprzedniej konstytucji z 22 frimaire’a roku VIII (13 grudnia 1799 roku), ustanawiającej w republikańskiej Francji rządy konsularne.  Bonaparte zyskał ogromny wpływ na funkcjonowanie izby po reformie z 1802 roku. Mógł zwoływać jego posiedzenia i przewodniczyć im, a także mianować część senatorów.

Akt z 18 maja został zatwierdzony w plebiscycie z listopada 1804 roku.  W jego następstwie 2 grudnia 1804 roku Napoleon koronował się na cesarza. Zarówno tytulatura, jak i sam akt koronacji wyraźnie oddzielały nowo powstałe cesarstwo od wcześniejszej monarchii, podkreślając, że najwyższa władza pochodzi nie od Boga, a od samych Francuzów.