Najważniejsze rocznice

fot.domena publiczna Irlandzkiej delegacji przewodził Arthur Griffith.

6 grudnia 1921 roku w Londynie podpisano traktat angielsko-irlandzki. W jego wyniku powstało Wolne Państwo Irlandzkie.

Podpisanie traktatu zakończyło toczącą się w latach 1919-1921 irlandzką wojnę o niepodległość, w której oddziały Irlandzkiej Armii Republikańskiej ścierały się z brytyjskimi siłami porządku. Dwa lata regularnej wojny nastąpiły po nasileniu się ruchu niepodległościowego w Irlandii w pierwszych dekadach XX wieku, czego wyrazem było między innymi powstanie wielkanocne z 24 kwietnia 1916 roku.

Negocjacje pokojowe rozpoczęły się w lipcu 1921 roku. Delegacji brytyjskiej przewodniczył premier Wielkiej Brytanii, David Lloyd George. Irlandczyków reprezentowali Michael Collins i Arthur Griffith, choć oficjalnie – jako, że Wielka Brytania nie uznawała proklamowanej w 1916 roku Republiki Irlandzkiej – traktat zatwierdzili członkowie Izby Gmin wybrani w południowoirlandzkich okręgach.

Powstałe na mocy traktatu Wolne Państwo Irlandzkie miało status brytyjskiego dominium. Obejmowało 26 hrabstw z południa Zielonej Wyspy. Postanowiono, że 6 hrabstw północnych podejmie decyzję dotyczącą swojej przynależności później. Brytyjczycy uznali  irlandzki parlament, de facto istniejący od 1919 roku, i zobowiązali się do wycofania większości wojsk z terenu nowego państwa.

Porozumienie zostało ratyfikowane przez obie strony do stycznia 1922 roku. Weszło w życie dokładnie rok od momentu podpisania, 6 grudnia 1922. Wolne Państwo przetrwało do 1937 roku, kiedy przemianowano je na Irlandię. Wszelką zależność od Wielkiej Brytanii zerwano jednak dopiero w 1949 roku.