Najważniejsze rocznice

fot.domena publiczna Dekret ograniczający prawa obywatelskie został wydany tuż po pożarze Reichstagu.

28 lutego 1933 roku prezydent niemiecki Paul von Hindenburg podpisał dekret „O ochronie narodu i państwa”, zawieszający czasowo podstawowe konstytucyjne prawa obywatelskie, w tym między innymi prawo nietykalności osobistej, prawo wolności słowa, wolności zgromadzeń i zrzeszania się. Nowe przepisy pozwalały również na kontrolę treści rozmów telefonicznych i korespondencji oraz  ograniczały działanie partii politycznych.

Dekret został wydany w następstwie podpalenia w nocy z 27 na 28 lutego gmachu niemieckiego Reichstagu. Do jego podpisania namawiał prezydenta sprawujący od końca stycznia 1933 roku urząd kanclerza Rzeszy Adolf Hitler.

W praktyce wejście nowego prawa w życie pozwoliło nazistom, będącym główną siłą w parlamencie, rozprawić się z opozycją. Pierwszymi ofiarami nowego porządku stali się komuniści, oskarżeni o podpalenie Reichstagu. Represje dotknęły jednak także przedstawicieli innych ugrupowań.

Atmosfera narastającego terroru w dużym stopniu wpłynęła na wyniki kolejnych wyborów parlamentarnych, które odbyły się kilka dni po wydaniu dekretu, 5 marca 1933 roku. Przyniosły one NSDAP 44% głosów i ugruntowały dominującą pozycję partii. Był to kolejny krok na drodze do zaprowadzenia w Niemczech dyktatury monopartii.