Najważniejsze rocznice

fot.François Le Villain/domena publiczna Detronizację Mikołaja I uchwalono przez aklamację.

25 stycznia 1831 roku Sejm Królestwa Polskiego uchwalił detronizację Mikołaja I Romanowa. Wniosek o pozbawienie cara polskiej korony złożył pięć dni wcześniej Roman Sołtyk.

Do przegłosowania uchwały doszło dzień po tym, jak warszawskie gazety przedrukowały skierowane do Polaków wezwanie feldmarszałka Iwana Dybicza, nawołujące do złożenia broni. Nastroje w ogarniętym powstańczą gorączką kraju zaostrzały się od pewnego czasu. Już 20 stycznia Sejm uznał trwający od listopada 1830 roku zryw  za narodowe powstanie.

Na radykalizację nastrojów poselskich 25 stycznia wpłynęła zorganizowana w Warszawie demonstracja, upamiętniająca dekabrystów, rosyjskich rewolucjonistów, którzy w 1825 roku wystąpili przeciwko carowi. Parlamentarzyści podjęli decyzję o detronizacji Mikołaja I przez aklamację, mimo, że projekt miał swoich przeciwników. Należał do nich między innymi książę Adam Czartoryski, który obawiał się, że pochopna decyzja zaszkodzi polskiej sprawie. „Zgubiliście Polskę” – powiedział podobno.

W trakcie debaty nad wnioskiem Sołtyka padły także słynne słowa Jana Ledóchowskiego: „Wyrzeknijmy więc wszyscy: Nie ma Mikołaja!”. W Królestwie Polskim na krótko zapanowało bezkrólewie. 29 stycznia Sejm przekazał władzę królewską nowo utworzonemu Rządowi Narodowemu.