Najważniejsze rocznice

fot.DerHexer/CC BY-SA 4.0 Kodeks Napoleona był jednym z najbardziej wpływowych kodeksów cywilnych w historii prawa.

21 marca 1804 roku przyjęto we Francji Kodeks Napoleona. Był to pierwszy kodeks prawa francuskiego. Znacząco wpłynął na prawo wielu krajów, zarówno europejskich, jak i pozaeuropejskich w trakcie i po zakończeniu wojen napoleońskich.

Inicjatywa Napoleona, by skodyfikować francuski system prawa cywilnego, była kontynuacją prób podejmowanych w okresie rewolucyjnym. Prace nad kodeksem trwały od 1800 roku, kiedy to przyszły cesarz Francuzów powołał czteroosobową komisję złożoną z wybitnych jurystów. W latach 1803 i 1804 uchwalano w kolejnych ustawach poszczególne regulacje, by w marcu 1804 roku zebrać je wszystkie pod nazwą Kodeksu cywilnego Francuzów. W 1807 roku zmieniono ją na Kodeks Napoleona.

Kodeks zastąpił obowiązujące wcześniej we Francji prawa zwyczajowe. Jego systematyka nawiązywała do wzorców prawa rzymskiego, zwłaszcza kodeksu Justyniana z VI wieku. Zawierał wiele nowoczesnych przepisów. Realizował zasadę równości i powszechności praw prywatnych. Przewidywał m.in. śluby cywilne i rozwody. W wielu kwestiach powtarzał jednak także reguły wcześniej obowiązujące, utrzymując np. podrzędną rolę kobiet.