Najważniejsze rocznice

fot.Wojciech Kossak/domena publiczna Ceremonię zaślubin Polski z morzem poprowadził generał Józef Heller.

10 lutego 1920 roku odbyły się symboliczne zaślubiny Polski z Morzem Bałtyckim. Odbywającą się w Pucku ceremonię, polegającą na wrzuceniu pierścienia do morza, poprowadził generał Józef Haller. Stojący na czele Frontu Pomorskiego wojskowy dowodził pokojowym przejęciem przyznanego Polsce na mocy traktatu wersalskiego odcinka wybrzeża.

W lutym ten przebiegający bez większych zakłóceń proces został zakończony i uroczyście świętowano odzyskanie utraconego w trakcie zaborów dostępu do morza. Analogiczne ceremonie odbyły się także w innych miastach, które znalazły się w granicach Polski: Dziwnówku, Mrzeżynie i Kołobrzegu.

W wyniku rozstrzygnięć konferencji kończącej I wojnę światową Polsce przypadł nieco ponad 140-kilometrowy fragment wybrzeża bałtyckiego. Poza granicami odrodzonej Rzeczypospolitej znalazł się Gdańsk, który przekształcono w Wolne Miasto. Wąski pasek polskiego nabrzeża odcinał jednocześnie Prusy Wschodnie od reszty terytoriów niemieckich, co już od momentu odrodzenia Polski stanowiło źródło potencjalnych przyszłych konfliktów.

10 lutego 1976 roku polski Sejm dokonał nowelizacji konstytucji z 22 lipca 1952, uzupełniając ją m.in. zapisami mówiącymi, iż PRL „urzeczywistnia i rozwija demokrację socjalistyczną” oraz „umacnia przyjaźń i współpracę” z ZSRR i innymi państwami socjalistycznymi, PZPR zaś jest „przewodnią siłą polityczną społeczeństwa w budowie socjalizmu”.

Propozycje zmian w konstytucji, ujawnione przez władze już we wrześniu 1975, wywołały falę protestów, głównie opozycyjnie nastawionej inteligencji. Protesty te przybierały najczęściej formę zbiorowych listów kierowanych do najwyższych organów władzy państwowej. Najbardziej znanym dokumentem tego typu stał się list protestacyjny 59 znanych osobistości życia publicznego, z prof. Edwardem Lipińskim na czele (tzw. List 59). Skala protestów społecznych zaskoczyła władze i skłoniła je do złagodzenia niektórych nowych zapisów konstytucyjnych.

Ostatecznie Sejm znowelizował konstytucję lipcową niemal jednogłośnie – jedynym posłem, który wstrzymał się od głosu, był przewodniczący Koła Posłów „Znak” Stanisław Stomma (notka autorstwa dr. hab. Zdzisława Zblewskiego).