Janusz III (ur. 1502, zm. 9/10 III 1526) – książę czerski, liwski, warszawski, nurski, łomżyński, ciechanowski, różański, zakroczymski, wyszogrodzki i wiski, syn Konrada III Rudego i Anny, córki Mikołaja Radziwiłła, wojewody wileńskiego.

Po śmierci ojca (1503) objął nominalnie władzę wraz z bratem Stanisławem. Faktyczne rządy sprawowała matka, jako regentka z nadania króla Aleksandra Jagiellończyka. Po 1518 r. rządził wspólnie z bratem aż do jego śmierci w 1524 r. Od 1523 r. z nadania króla Zygmunta I Starego posiadane ziemie stanowiły jego dobra dziedziczone w linii męskiej.

Jak wielu z książąt mazowieckich w tym czasie porządkował i kodyfikował prawa. Wydawał także statuty przeciwko innowiercom. W źródłach został opisany negatywnie jako pijak. Pochowany został w kolegiacie św. Jana w Warszawie. Nie miał żony. Był ostatnim z linii Piastów mazowieckich zapoczątkowanej ponad 300 lat wcześniej przez Siemowita I. Jego śmierci, podobnie jak śmierci brata, towarzyszyła atmosfera skandalu. Plotkowano o otruciu Janusza z rozkazu królowej Bony. Zygmunt I powołał nawet specjalna komisje, mającą wyjaśnić okoliczności śmierci ostatnich Piastów mazowieckich.

Autor hasła:

Autor hasła:

Maciej Michalski – doktor habilitowany, historyk mediewista, związany z Instytutem Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Autor prac poświęconych m. in. historii idei, historii kobiet oraz historii kształtowania się tożsamości narodowej Słowian w XIX wieku. Współautor „Słownika władców polskich”, „Słownika władców Europy średniowiecznej” oraz „Słownika władców Europy nowożytnej i najnowszej”.

Źródło:

Źródło:

Powyższe hasło ukazało się pierwotnie w publikacji książkowej pt. Słownik władców polskich (Wydawnictwo Poznańskie 1999) pod redakcją Józefa Dobosza, przygotowanej przez historyków związanych z Uniwersytetem Adama Mickiewicza w Poznaniu i z Polską Akademią Nauk.