Edward II (ur. 25 IV 1284 w Caernarvon w Walii, zm. IX 1327 w Berkeley, hr. Gloucester) – król Anglii od 1307 roku do detronizacji w 1327 roku, z dynastii Plantagenetów. Syn Edwarda I, króla Anglii, i Eleonory Kastylijskiej. Jego żoną była Izabela, córka Filipa IV Pięknego, króla Francji. Miał czworo dzieci, m. in. Edwarda III.

Po zdobyciu przez ojca Walii otrzymał tytuł księcia Walii (noszony odtąd przez następców tronu angielskiego). Po objęciu rządów w 1307 roku wdał się w kłótnię ze szlachtą i baronami. W 1311 roku rada baronów, oburzona wpływem faworytów na poczynania króla, wydała tzw. akt ordynacji żądający od króla ich oddalenia (m.in. Piersa Gavestona) oraz ograniczający jego wpływ na finanse i obsadzanie stanowisk.

Słabość Edwarda w polityce wewnętrznej odbiła się też na stosunkach zagranicznych. Utracił on wszystkie zdobycze ojca w Szkocji. Król Robert I Bruce pokonał Edwarda w bitwie pod Bannockburn (1314) i przywrócił Szkocji niepodległość. Niepowodzenia na północy kraju wzmogły opozycję baronów, którzy pod wodzą Tomasza Lancastera przejęli rzeczywistą władzę w Anglii (1315). Lancaster został wkrótce odsunięty przez część baronów, a następnie zamordowany przez Edwarda (1322).

Życie rodzinne Edwarda było burzliwe. Jego biseksualizm odsunął od niego małżonkę, podczas jednej z misji dyplomatycznych do Francji została kochanką Rogera Mortimera (1325). W 1326 roku para ta najechała Anglię, gdzie wcześniej Mortimer przygotował bunt. Edward został uwięziony i zmuszony do abdykacji. Parlament pozbawił go formalnie tronu, a na króla został koronowany syn Edwarda i Izabeli, Edward III. Uwięziony Edward II został zamordowany w niewyjaśnionych okolicznościach (najprawdopodobniej przez wypalenie wnętrzności rozgrzanym żelazem).

Autor hasła:

Maciej Michalski – doktor habilitowany, historyk mediewista, związany z Instytutem Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Autor prac poświęconych m. in. historii idei, historii kobiet oraz historii kształtowania się tożsamości narodowej Słowian w XIX wieku. Współautor „Słownika władców polskich”, „Słownika władców Europy średniowiecznej” oraz „Słownika władców Europy nowożytnej i najnowszej”.

Źródło:

Powyższe hasło ukazało się pierwotnie w publikacji książkowej pt. Słownik władców Europy średniowiecznej (Wydawnictwo Poznańskie 2005) pod redakcją Józefa Dobosza, przygotowanej przez historyków związanych z Uniwersytetem Adama Mickiewicza w Poznaniu i z Polską Akademią Nauk.