Dymitr Doński (ur. 1350, zm. 19 V 1389 w Moskwie) – książę moskiewski od 1359 r., wielki książę włodzimierski od 1362 r. Wnuk Iwana Kality, syn Iwana II i Aleksandry. Żonaty z Eudoksja, księżną suzdalsko-niżgorodzką, miał dwanaścioro potomstwa. Jego następcą został Wasyl I (1371-1425), wielki książę włodzimiersko-moskiewski, suzdalski i niżgorodzki, żonaty z Zofią (zm. 1453), córką wielkiego księcia litewskiego Witolda.

Z ośmiorga potomków przeżył ojca tylko Wasyl II i Anastazja, żona księcia kijowskiego Olelka z dynastii litewskiej. Wychowanek metropolity Aleksieja, świadomie podejmował działania na rzecz zjednoczenia Rusi północno-wschodniej wokół Moskwy. Szczęśliwie walczył z książętami Tweru i Riazania. W latach 1368-1372 odparł trzy najazdy wielkiego księcia litewskiego Olgierda.

Starał się wykorzystać zamęt w Złotej Ordzie i wywalczyć niepodległość. Pod hasłem obrony prawosławia zjednoczył siły książąt ruskich (także z Rusi litewskiej) i w 1480 r. rozgromił nad Donem armię emira Mamaja, co dało mu przydomek „Doński”. Po najeździe i spaleniu Moskwy przez Tochtamysza (1482) uznał swoją zależność od Ordy. W testamencie pierwszy oddał wielkie księstwo synowi prawem starszeństwa jako „ojcowiznę”, bez starań o zgodę chana.

Literatura:

• J. Łoszczyc, Dymitr Doński, Warszawa 1987.

Źródło:

Powyższe hasło ukazało się pierwotnie w publikacji książkowej pt. Słownik władców Europy średniowiecznej (Wydawnictwo Poznańskie 2005) pod redakcją Józefa Dobosza, przygotowanej przez historyków związanych z Uniwersytetem Adama Mickiewicza w Poznaniu i z Polską Akademią Nauk.

Autor hasła:

Krzysztof Pietkiewicz – profesor doktor habilitowany, historyk specjalizujący się w historii Europy Wschodniej, związany z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Autor wielu publikacji, poświęconych m. in. historii Litwy i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Współautor „Słownika władców Europ średniowiecznej” oraz „Słownika władców Europy nowożytnej i najnowszej”.