Anna Stuart (ur. 6 II 1665 w Londynie, zm. 1 VIII 1714 w Londynie) – królowa Anglii, Szkocji (od 1707 Wielkiej Brytanii) i Irlandii od 1702 roku, z dynastii Stuartów. Córka Jakuba II, króla Wielkiej Brytanii, i Anny Hyde, córki Edwarda, hrabiego Clarendon. Jej mężem był Jerzy, syn Fryderyka III, króla Danii. Anna była kilkanaście razy w ciąży, lecz żadne z dzieci nie przeżyło matki.

Anna zasiadła na tronie na podstawie decyzji parlamentu z 1701 roku, przyznającej tron angielski po bezpotomnej śmierci Wilhelma III protestanckiej dziedziczce Stuartów (syn Jakuba II był katolikiem). Po przejęciu rządów Anna musiała podjąć przygotowaną przez Wilhelma III wojnę z Francją (tzw. wojna o sukcesję hiszpańską, 1702–1714). Zakończona pokojem w Utrechcie dawała ona Anglii ogromne zdobycze w koloniach oraz preferencje w handlu z koloniami hiszpańskimi. W Europie Anglia uzyskała przylądek Gibraltar.

Za panowania Anny Anglia zawarła ze Szkocją unię polityczną. Po pięciu latach negocjacji (1702–1707), Szkoci zgodzili się na podpisanie Aktu o unii. Formułował on powstanie nowego państwa: Wielkiej Brytanii, z nową flagą łączącą emblematy szkockie i angielskie (Union Jack). W Szkocji wprowadzono angielski system monetarny oraz angielski system miar i wag. Szlachta szkocka zachowała wszystkie swoje urzędy, tytuły i przywileje. Regalia szkockie i pieczęć parlamentu były od tej pory przechowywane na zamku w Edynburgu, gdzie można je oglądać do dziś.

Unia miała wielu przeciwników, mimo że zarówno nazwa Wielka Brytania, jak i jej flaga funkcjonowały już od czasów Jakuba I. Sprzeciw wyrażano na piśmie: pamflety polityczne, paszkwile, ogłaszanie list zdrajców, ale także zbrojnie – w czasie tzw. powstań jakobickich.

Pod koniec życia Anna próbowała zmienić ustawę sukcesyjną, która przyznawała po jej bezpotomnej śmierci tron potomkom Zofii, wnuczki Jakuba I, elektorom hanowerskim. Anna usiłowała przekonać swego bratanka Jakuba Edwarda, syna Jakuba II, do zmiany wyznania. Jego odmowa oznaczała koniec rządów Stuartów w Wielkiej Brytanii. Za panowania Anny bujnie rozwijała się literatura angielska. Pod wpływem podróży do kolonii powstał Robinson Crusoe Daniela Defoe. Z tego okresu pochodzą także Podróże Guliwera Jonathana Swifta.

Autor hasła:

Maciej Michalski – doktor habilitowany, historyk mediewista, związany z Instytutem Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Autor prac poświęconych m. in. historii idei, historii kobiet oraz historii kształtowania się tożsamości narodowej Słowian w XIX wieku. Współautor „Słownika władców polskich”, „Słownika władców Europy średniowiecznej” oraz „Słownika władców Europy nowożytnej i najnowszej”.