Twoja Historia

Portal dla tych, którzy wierzą, że przeszłość ma znaczenie. I że historia to sztuka dyskusji, a nie propagandy.

Albrecht I Habsburg (król Niemiec 1298-1308)

Albrecht I (fot. domena publiczna)

fot.domena publiczna Albrecht I (fot. domena publiczna)

Albrecht I (ur. ok. 1255, zm. 1 V 1308 pod Brugg a.d. Reuss, Szwajcaria) – król Niemiec od 1298 r. Syn Rudolfa I Habsburga i Gertrudy-Anny. Ożeniony z Elżbietą, córką grafa Meinharada z Tyrolu, ojciec m.in. Rudolfa III. Pochowany w katedrze w Spirze (Speyer).

W 1282 r. książęta elektorzy zgodzili się przyznać Albrechtowi i jego bratu Rudolfowi odebrane Przemysłowi Ottokarowi II dziedzictwo po Babenbergach, Austrię i Styrie, wynosząc ich tym samym do godności książąt Rzeszy. Rudolf I rozdzielił dobra rodowe Habsburgów w Szwabii od nowych nabytków, które ostatecznie przypadły Albrechtowi. W Austrii i Styrii wybuchło powstanie przeciw rządom Albrechta, stłumione dopiero w 1288 r., a w latach 1292-1296 walczyć musiał z koalicją salzbursko-bawarską.

Mimo zabiegów Rudolfa I nie udało się zapewnić następstwa tronu dla Albrechta. W 1298 r. obrany został antykrólem przeciw Adolfowi z Nassau, który zginął w bitwie z Albrechtem pod Göllheim. Albrecht już w 1295 r. sprzymierzył się z Filipem IV Pięknym, a jako król poczynił spore ustępstwa na rzecz Francji w zamian za wsparcie przez Filipa starań o zapewnienie dziedziczności tronu w Niemczech. Gdy Albrecht usiłował wykorzystać spór o hrabstwo Holland-Seelland, aby włączyć je do posiadłości Habsburgów, zniechęcił do siebie nadreńskich książąt elektorów, którzy nawet planowali jego detronizację. Albrecht złamał ich potęgę, znosząc wszystkie nielegalne cła narzucone przez nich w Nadrenii, czym zyskał popularność wśród szlachty i miast. Nadto zmusił ich do oddania zagarniętych dóbr Rzeszy.

Albrecht popadł również w konflikt z papieżem Bonifacym VIII, gdyż ten, nie będąc proszony o aprobatę wyboru – do czego rościł sobie pretensje – nie uznał wyboru Albrechta ani nie przystał na jego koronację cesarską. Poza tym Albrecht był sprzymierzeńcem głównego wroga papieża, Filipa IV Pięknego. W zawirowaniach wokół tronu polskiego poparł Wacława II, ale przeciwstawił się jego zakusom na tron węgierski, gdzie razem z papieżem Bonifacym VIII – co było wyrazem zmiany jego polityki na propapieską – popierał Andegawenów. Po zamordowaniu Wacława III w 1306 r. dał Czechy w lenno swojemu synowi Rudolfowi III, ale jego nagła śmierć w 1307 r. i wybór przez stany czeskie Henryka z Karyntii na króla, pogrzebały czeskie plany Habsburgów. Albrecht zginął zamordowany przez swojego bratanka, który czuł się przez niego pokrzywdzony. Jego śmierć przerwała konsolidację Niemiec pod rządami Habsburgów.

Źródło:

Powyższe hasło ukazało się pierwotnie w publikacji książkowej pt. Słownik władców Europy średniowiecznej (Wydawnictwo Poznańskie 2005) pod redakcją Józefa Dobosza, przygotowanej przez historyków związanych z Uniwersytetem Adama Mickiewicza w Poznaniu i z Polską Akademią Nauk.

Autor hasła:

Dariusz A. Sikorski – doktor habilitowany, profesor UAM. Mediewista specjalizujący się we wczesnych dziejach Polski, a zwłaszcza historii Kościoła i religii. Autor prac Kościół w Polsce za Mieszka I i Bolesława Chrobrego, Wczesnopiastowska architektura sakralna czy Początki Kościoła w Polsce, a także popularnonaukowej książki Religie dawnych Słowian. Współautor „Słownika władców średniowiecznej Europy”.