Adolf z Nassau (ur. ok. 1250, zm. 2 VII 1298 pod Göllheim k. Wormacji) – król Niemiec Od 1292 r. Syn grafa Walrama II z Nassau, ożeniony z Imaginą z Limburga. Pochowany w klasztorze Rosenthal.

Adolf, hrabia na niewielkich dobrach w Nassau, z powodu niepopularności kandydatury Albrechta Habsburga został dość niespodziewanie wybrany na króla dzięki wsparciu biskupów Kolonii i Moguncji oraz ogromnym zobowiązaniom wobec wszystkich elektorów. Rządy Adolfa skupiały się na uwolnieniu od tych zobowiązań oraz na stworzeniu terytorialnej podstawy swojej władzy.

Uzależniony od biskupa Kolonii, został wciągnięty w jego partykularną politykę skierowaną przeciw Filipowi IV Pięknemu, co pociągnęło za sobą sojusz Adolfa z królem Anglii Edwardem I, ale do otwartej wojny z Francją nie doszło. W 1293 r. zakupił Turyngię i Miśnię od zadłużonego landgrafa Albrechta Wyrodnego, co zwróciło przeciwko niemu zaniepokojonych książąt elektorów.

Przy okazji zebrania się w Pradze elektorów na koronacji Wacława II w 1297 r. ułożono się co do zdetronizowania Adolfa, a Wacław II, bezpośrednio zagrożony poczynaniami Adolfa w Turyngii, opowiedział się za kandydaturą Albrechta Habsburga. W 1298 r. w Moguncji odprawiono sąd nad nieobecnym Adolfem i go zdetronizowano, wybierając jednocześnie Albrechta na króla. W kilka tygodni później Adolf zginął, pokonany przez Albrechta w bitwie pod Göllheim.

Źródło:

Powyższe hasło ukazało się pierwotnie w publikacji książkowej pt. Słownik władców Europy średniowiecznej (Wydawnictwo Poznańskie 2005) pod redakcją Józefa Dobosza, przygotowanej przez historyków związanych z Uniwersytetem Adama Mickiewicza w Poznaniu i z Polską Akademią Nauk.

Autor hasła:

Dariusz A. Sikorski – doktor habilitowany, profesor UAM. Mediewista specjalizujący się we wczesnych dziejach Polski, a zwłaszcza historii Kościoła i religii. Autor prac Kościół w Polsce za Mieszka I i Bolesława Chrobrego, Wczesnopiastowska architektura sakralna czy Początki Kościoła w Polsce, a także popularnonaukowej książki Religie dawnych Słowian. Współautor „Słownika władców średniowiecznej Europy”.