Podróże z historią
Kiedy Kraków stał się polski?
Kraków nęcił Mieszkowego syna. Bolesław Chrobry zapewne nieraz obmyślał, jak zabrać Kraków okrutnemu wujowi Bolesławowi II Starszemu. Słyszał niejedno o słynnym grodzie, prawdopodobnie też nieraz go odwiedzał. Kiedy miasto przeszło w ręce Polaków?
Nabór do 6. edycji Polskiej Listy Krajowej Programu UNESCO Pamięć Świata
Do 31 maja br. trwa nabór obiektów dokumentacyjnych na Polską Listę Krajową Programu UNESCO Pamięć Świata. Właściciele i przechowawcy mogą zgłaszać swoje unikatowe dokumenty lub całe kolekcje, stanowiące bezcenne świadectwo historii, kultury i tradycji Polski. – Polska Lista...
Od XVII-wiecznych dokumentów po współczesne projekty naukowe – Wystawa o więziach Polski z krajami północnymi zawita do Warszawy
Od 11 kwietnia do 24 kwietnia br. przy ul. Krakowskie Przedmieście 66 (blisko Kościoła Św. Anny), w samym sercu Warszawy, odbędzie się plenerowa wystawa „Znamy się od dawna i mamy na to papiery. Relacje Polski z Norwegią, Islandią...
Zamieszkany, sprzedany i… wyeksportowany. Niezwykła historia Old London Bridge
Sformułowanie „mieszkać pod mostem” kojarzy się jednoznacznie i nikomu tego nie życzymy. Natomiast czy wyobrażalibyście sobie zamieszkanie na moście? I to we własnym domu, pod konkretnym adresem? Średniowieczny Londyn oferował takie możliwości!
Moczygęby i opilce, czyli kultura picia w Rzeczpospolitej Obojga Narodów
Zdaniem wielu historyków szlacheckie pijaństwo stało się jedną z przyczyn upadku I Rzeczypospolitej. Bez wątpienia miało ono duży wpływ na upadek obyczajów, ale najbardziej makabryczną formę przybrało dopiero w XVIII wieku.
„Rosja wychowuje do wojny – jak Kreml kształtuje nową generację żołnierzy”
„Rosja od lat przygotowuje swoje społeczeństwo na wojnę – i zaczyna od najmłodszych. Junarmia, państwowa organizacja młodzieżowa, zrzesza setki tysięcy młodych Rosjan, ucząc ich musztry, strzelectwa i kultu armii. Władze, przy wsparciu Cerkwi, kreują obraz patriotyzmu, w którym...
Blitzkrieg kontra czerwony walec: Jak bitwa pod Kurskiem przypieczętowała los Niemiec
Lipiec 1943 roku. Na łuku kurskim dochodzi do największej bitwy pancernej w historii. Setki Tygrysów i Panter ruszają do ataku, ale naprzeciw nich czekają tysiące sowieckich T-34. W starciu pod Prochorowką obie strony ponoszą ogromne straty – kto...
Krzyżacy kontra Łokietek – bitwa o przyszłość Polski
Władysław Łokietek stanął przed jednym z największych wyzwań swojego panowania – walką z rosnącą potęgą zakonu krzyżackiego. Gdy Krzyżacy sprzymierzyli się z królem Czech Janem Luksemburskim i ruszyli na Polskę, wydawało się, że los kraju jest przesądzony. Jednak...
Przedkolumbijskie ‚lalki’ wskazują na rytualne powiązania w Ameryce Środkowej
Na szczycie dużej piramidalnej struktury w preklasycznym San Isidro w Salwadorze odkryto pięć ekspresyjnych ceramicznych figurek. Ich ruchome głowy i sposób ustawienia sugerują, że były one rodzajem lalek wykorzystywanych w scenach rytualnych. Podobieństwa do przykładów z innych krajów...
Dwa losy, jeden ród. Początek i koniec dynastii Romanowów
Jeden wstąpił na tron mimo strachu i oporu, drugi w milczeniu szedł na śmierć. Michał Romanow i Aleksy Romanow – pierwszy i ostatni z dynastii – choć dzieliło ich ponad trzy stulecia, ich losy naznaczyła rewolucja, wojna i...
Wystawa „1905. Nowy początek. Rewolucja na Woli i w Warszawie”
Wystawa 1905. Nowy początek. Rewolucja na Woli i w Warszawie przywołuje wydarzenia sprzed 120 lat i pokazuje, jak znacząco wpłynęły one na kształtowanie się tożsamości Woli. Poruszane podczas wystąpień kwestie okazują się zaskakująco aktualne, podobnie jak konteksty mechanizmów...
Rolnictwo w Asyrii było przedsięwzięciem raczej niestabilnym. Jak starożytni rolnicy radzili sobie z brakiem wody i plagami szarańczy?
Asyria wyróżniała się spośród starożytnych krajów nie tylko wyjątkowo skuteczną armią i brutalną polityką podbojów. Zaskakująco dużą część jej ludności stanowili początkowo mieszkańcy miast. Rolnictwo w pustynnym imperium było skrajnie trudne – ale nie niemożliwe. Jak radzili sobie...
„Heweliusz”: Premiera serialu o tragicznej katastrofie morskiej już tej jesieni
Jesienią tego roku na platformie Netflix zadebiutuje pięcioodcinkowy serial „Heweliusz”, opowiadający o tragicznych wydarzeniach z 14 stycznia 1993 roku, kiedy to prom „MF Jan Heweliusz” zatonął na Bałtyku podczas potężnego sztormu. W katastrofie zginęło 56 osób, a jedynie...
Odkrycie dokumentu papieskiego z 1627 roku w archiwum Zamku Królewskiego
Zamek Królewski w Warszawie stał się miejscem niezwykłego odkrycia. Rzuca ono nowe światło na historię dyplomacji papieskiej w XVII wieku. W archiwum Zamku, w słabo rozpoznanej kolekcji dr. Tomasza Niewodniczańskiego odnaleziono zaginiony dokument. Jest to instrukcja generalna z 1627 roku, przygotowana dla Antonia Santa Croce,...
Do trzech razy sztuka. Jak Mieszko I próbował podbić Wolin?
Mieszko I ze swoją grupą zbrojnych czuł, że może wszystko. Dlatego postanowił wyprawić się przeciw Wieletom i podbić Wolin, udowadniając, że faktycznie zasłużył na miano Króla Północy. Nie wszystko poszło jednak po jego myśli…
Słowacka okupacja Polski
„Jesteśmy gotowi do marszu z Niemcami” – oświadczył 30 sierpnia 1939 roku Jozef Tiso. „Nieprzyjaźń z Polską jest obecnie faktem. Słowacka armia będzie walczyć wespół z armią niemiecką”. I rzeczywiście walczyła.
Pierwsza podziemna struktura, która walczyła z Niemcami na taką skalę. Jak działał „Wachlarz”?
Na życzenie Brytyjczyków Związek Walki Zbrojnej i Armia Krajowa utworzyły „Wachlarz” – ściśle tajną organizację dywersyjną. Dla wielu żołnierzy konspiracji stała się ona szkołą działalności sabotażowej.
Polski Nobel spod Kutna
Gdyby nie geografia, historia i polityka najprawdopodobniej dzisiaj najbardziej prestiżową nagrodą przyznawaną w świecie nauki nie byłaby nagroda Nobla, a… Witolda Zglenickiego, polskiego geologa urodzonego koło Kutna.
„Powrót Gladiatora: Ridley Scott przedstawia epicką kontynuację”
Ridley Scott wraca z sequelem kultowego „Gladiatora”, w którym główną rolę odgrywa Lucjusz, wnuk Marka Aureliusza. W Polsce premiera filmu odbędzie się 15 listopada, a amerykańska publiczność zobaczy go tydzień później. Jakie niesamowite widowisko przygotował dla nas reżyser...
NAC Breda: 80 lat pamięci o polskich wyzwolicielach
Które wojska wyzwalały Holandię spod hitlerowskiej okupacji? W tamtejszych książkach przeważają opisy działań Amerykanów, Brytyjczyków i Kanadyjczyków. O Polakach wspomina się zbyt rzadko lub wcale. Tę niesprawiedliwość starają się naprawić piłkarze i kibice klubu NAC Breda.
Ukąszenie skorpiona. Mao spuszcza Jiang Qing ze smyczy
Wobec narastającej od trzech lat opozycji siedemdziesięciojednoletni Mao wezwał w listopadzie 1965 roku swą żonę Jiang Qing, byłą aktorkę, która pełniła funkcję komisarza do spraw kultury, i kazał jej opracować rewolucyjny manifest. Był to początek wydarzeń, które na...
„Oflagowcy” kontra „akamani”, dezercje, bójki i nielegalny handel. Ponury obraz 2 Korpusu Polskiego po zakończeniu II wojny światowej.
Zakończenie wojny robiło dość słabe wrażenie na polskich żołnierzach. Choć na pewno większość z nich odetchnęła z ulgą, że nie grozi im już śmierć na froncie, co widać było choćby po reakcjach na zawieszenie broni, to z pewnością...
Legendarny skarb pustelnika odkryty w Górach Świętokrzyskich
Świętokrzyska Grupa Eksploracyjna odnalazła w Górach Świętokrzyskich skarb monet z XVII i XVIII wieku, który najprawdopodobniej należał do eremity Antoniego Jaczewicza. Według legend osiemnastowieczny kaznodzieja zdobył fortunę, przekonując miejscową ludność o swoich nadprzyrodzonych zdolnościach uzdrawiania.
Warszawa/ Na budowie metra na Karolinie odkryto śmietnisko z czasów Jagiellonów
Na budowie bemowskiego odcinka linii M2 znaleziono tzw. jamy śmietniskowe, w których odkryto fragmenty zdobionej ceramiki, kości zwierzęce czy osełkę. Archeolodzy datują te znaleziska na XV wiek – czasy Władysława Jagiełły.
Czarodziej kina spod Łodzi. Ten polski krawiec sto lat temu założył najpiękniejsze kino na świecie!
W 2021 roku brytyjskie czasopismo „Time Out” przeprowadziło wybory najpiękniejszego kina na świecie. Tytuł przypadł budynkowi Pathé Tuschinski, znajdującemu się przy jednej z ulic w Amsterdamie. Swojsko brzmiąca nazwa nie jest przypadkowa. Pochodzi od nazwiska założyciela kina, Abrahama...