fot.THOR/CC BY 2.0 Nasi przodkowie już w 4 tysiącleciu przed naszą erą jadali kawior.

Ślady na glinianych naczyniach sprzed 6000 lat wskazują, że już w epoce kamienia ludzie zajadali się… ikrą karpia. Dzięki zaawansowanej analizie proteomicznej naukowcom udało się odtworzyć przepis na prehistoryczny obiad.

Prehistoryczni kucharze zbierali świeżą ikrę i gotowali ją w wodzie lub wywarze rybnym. Naczynie, w którym pichcili „zupę” pokrywali liśćmi – prawdopodobnie po to, by dłużej zachować ciepło lub nadać potrawie dodatkowego aromatu.

Do takich wniosków doszła Anna Shevchenko z Instytutu Molekularnej Biologii Komórki i Genetyki im. Maxa Plancka w Dreźnie. Przebadała pozostałości jedzenia z glinianych naczyń znalezionych na stanowisku archeologicznym w niemieckim mieście Friesack w Brandenburgii. Aby zidentyfikować pochodzenie resztek pożywienia, przeprowadziła zaawansowaną analizę białek.

Technika jakiej użyła jest jedną z metod wykorzystywanych przez proteomikę – gałąź nauki zajmującą się badaniami struktury oraz funkcji białek i wzajemnych zależności między nimi. Pozwala ona wyodrębnić proteiny specyficzne dla konkretnego gatunku lub wieku, dzięki czemu zapewnia wyższy poziom szczegółowości niż większość dostępnych archeologom narzędzi analizy substancji spożywczych, którymi odżywiali się nasi przodkowie.

Shevchenko wraz z zespołem zidentyfikowała około 300 białek pozostawionych na 12 fragmentach ciemnobrązowego, nieszkliwionego naczynia, które 4000 lat przed naszą erą służyło ówczesnym ludziom jako garnek.

Porównując znalezisko ze świeżymi próbkami ikry karpia oraz tkanki mięśniowej ryby ugotowanej w słonej wodzie, naukowcy byli w stanie precyzyjnie określić zarówno rodzaj potrawy, jak i sposób jej przygotowania.

fot.domena publiczna Wykorzystanie proteomiki w archeologii może zmienić naszą wiedzę o zwyczajach żywieniowych prehistorycznych ludzi.

To nie wszystko: badacze odkryli także ślady wieprzowych kości, co sugeruje, że nasi przodkowie w epoce kamienia żywili się nie tylko kawiorem, ale również wieprzowiną wraz ze ścięgnami lub skórą.

Jeden ze współautorów badania, Günter Wetzel, podkreśla: „Fakt, że udało się z powodzeniem przeprowadzić analizę liczącego 6000 lat naczynia za pomocą tej nowej metody, jest kamieniem milowym w badaniach nad zwyczajami żywieniowymi w społecznościach łowiecko-zbierackich”.

Źródła informacji:

1. A. Schevchenko, A. Schuhmann, H. Thomas, G. Wetzel, Fine Endmesolithic fish caviar meal discovered by proteomics in foodcrusts from archaeological site Friesack 4 (Brandenburg, Germany), Plos One [dostęp: 1.12.2018].
2. M. Solly, Stone Age Humans Feasted on Caviar, Smithsonian.com [dostęp: 1.12.208].