fot.Piotrzyk, lic. CCA-SA 3.0 Edward Gierek w 1974 roku (fot. Piotrzyk, lic. CCA-SA 3.0)

Hasło tak bardzo przypadło pierwszemu sekretarzowi do gustu, że uczynił z niego główny punkt swojego sukcesu. Dla Edwarda Gierka natarczywa propaganda sukcesu sprowadzała się właśnie do „budowy drugiej Polski”. Choćby była to budowa na wariackich papierach.

Sformułowania tego użył po raz pierwszy Edward Gierek, I sekretarz Komitetu Centralnego PZPR, w przemówieniu wygłoszonym 10 maja 1972 roku.

Podczas V Plenum KC PZPR apelował o zaangażowanie słuchaczy, mówiąc: „Idzie o wielką sprawę – o to, aby w okresie życia jednego pokolenia zbudować drugą Polskę”.

Powtórzył to zgrabne sformułowanie 1 stycznia 1973 roku: „Wyniki, jakie w tym roku osiągniemy, zaważą w wielkiej mierze na przybliżeniu tych perspektyw, które zyskały sobie nazwę drugiej Polski”.

Słów „Budujemy drugą Polskę” użyto jako hasła programowego rozpoczętej tydzień później konferencji aktywu partyjnego i gospodarczego. Jako slogan zostały one w latach następnych jednym z podstawowych elementów „propagandy sukcesu”, która od IX Zjazdu Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich (SDP) stała się wytyczną dla wszystkich dziennikarzy polskich.

fot.domena publiczna Gierek na wizycie gospodarskiej w PGR-ze (fot. domena publiczna)

Propagandzista o propagandzie

Zjazd odbył się w dniach 12–13 grudnia 1974 roku w Warszawie. Gościem dziennikarzy był Jerzy Łukaszewicz, odpowiadający za ideologię i propagandę w KC PZPR. Pouczył on zebranych, iż:

Umacniając klimat dumy z dokonań i satysfakcji z osiągnięć, klimat wyższych aspiracji stworzony w naszym kraju w okresie obchodów XX-lecia Polski Ludowej, środki masowego przekazu powinny koncentrować się na dalszej popularyzacji i upowszechnianiu nowych cech i wartości, które rodzi ustrój socjalistyczny.

Podczas kolejnego zjazdu SDP (luty 1978 roku) ten sam mentor przypominał, że „w ustroju socjalistycznym środki masowego przekazu pomagają rozumieć sens polityki partii, służą jej wyjaśnianiu, informują, a jednocześnie dają wyraz poglądom obywateli i je kształtują”. Do sloganu „budujemy drugą Polskę” nawiązał później Lech Wałęsa, proponując zbudowanie drugiej Japonii.

Źródło:

Powyższy tekst ukazał się pierwotnie jako jedno z haseł Leksykonu polskich powiedzeń historycznych. Pozycja autorstwa Macieja Wilamowskiego, Konrada Wnęka i Lidii A. Zyblikiewicz została opublikowana nakładem wydawnictwa Znak w 1998 roku.

Tytuł, lead, ilustracje wraz z podpisami, wytłuszczenia, podział akapitów oraz śródtytuły pochodzą od redakcji. Tekst poddano podstawowej obróbce redakcyjnej.