fot.domena publiczna Piotr Wysocki (fot. domena publiczna).

Ochotnik do wojska, instruktor musztry, buntownik. Chciał doprowadzić do nowej bitwy pod Termopilami. I dokładnie to uczynił.

„Polacy! Wybiła godzina zemsty!”. To słowa Piotra Wysockiego wypowiedziane w Szkole Podchorążych 29 listopada 1830 roku jako hasło do wybuchu powstania listopadowego.

Dokładnie brzmiały one: „Polacy! Wybiła godzina zemsty. Dziś umrzeć lub zwyciężyć potrzeba! Idźmy, a piersi nasze niech będą Termopilami dla wrogów!” Słuchacze podnieśli głośne okrzyki: „Do broni! Do broni!”

W ten sposób rozpoczęło się powstanie przeciwko carowi Mikołajowi I. W listopadowy wieczór było jeszcze dwóch odpowiedzialnych za akcję wojskową oficerów, ale postać Wysockiego i próba opanowania Belwederu przeszły do narodowej tradycji niepodległościowej jako symbol.

Ochotnik do wojska

Piotr Wysocki urodził się 10 września 1797 roku w Winiarach koło Warki. Uczył się w szkole pijarów w Warszawie. Po skończeniu szkoły wrócił w rodzinne strony, gdzie pomagał matce w prowadzeniu gospodarstwa. W 1818 roku wstąpił na ochotnika do Wojska Polskiego i został kadetem pułku grenadierów gwardii.

fot.Stefs, lic. GFDL Piotr Wysocki na pomniku w Warce (fot. Stefs, lic. GFDL).

Po trwającej sześć lat służbie w 1824 roku dostał się do cieszącej się znakomitą opinią Szkoły Podchorążych. Był przy tym świadkiem ukarania Waleriana Łukasińskiego i innych oficerów za przynależność do Wolnomularstwa Narodowego. Wydarzenie to zapadło mu głęboko w pamięć, a Łukasiński stał się dla niego wzorem patrioty.

Wysocki otrzymał po trzech latach awans na stopień podporucznika grenadierów gwardii i został w szkole wychowawcą i instruktorem musztry.

Dwadzieścia lat katorgi

Po nocy listopadowej odsunął się na boczny tor i nie przejawiał chęci objęcia władzy, walczył jako zwykły żołnierz pod Liwcem, Dobrem i Grochowem. We wrześniu 1831 roku bronił wraz z gen. Józefem Longinem Sowińskim Woli przed Rosjanami, ranny dostał się do niewoli.

Wyrokiem sądu wojskowego został skazany na 20 lat katorgi. Na zesłaniu podjął nieudaną próbę ucieczki i dopiero w 1857 roku zezwolono mu na powrót do kraju, ale bez prawa przebywania w Warszawie. Zmarł 6 stycznia 1875 roku.

fot.domena publiczna Zakuwanie skazańców w kajdany na obrazie Aleksandra Sochaczewskiego. (fot. domena publiczna)

Siła legendy

Jak silna była legenda Piotra Wysockiego i podchorążych, świadczy fakt, że władze carskie nadzorowały go do końca życia, a o jego zgonie i pogrzebie zakazano publikowania informacji w obawie przed demonstracjami. Wysocki często powtarzał słowa: „Wszystko dla Ojczyzny – nic dla mnie”. To zdanie wyryto na jego grobie w Warce.

Korzystając z polskiej tradycji, podobnych słów użyli Niemcy podczas prowokacji gliwickiej, kiedy oddział SS dokonał 31 sierpnia 1939 roku sfingowanego napadu na niemiecką radiostację w Gliwicach, co miało uzasadnić propagandowo napaść Hitlera na Polskę.

Źródło:

Powyższy tekst ukazał się pierwotnie jako jedno z haseł Leksykonu polskich powiedzeń historycznych. Publikacja autorstwa Macieja Wilamowskiego, Konrada Wnęka i Lidii A. Zyblikiewicz została opublikowana nakładem wydawnictwa Znak w 1998 roku.

Tytuł, lead, ilustracje wraz z podpisami, wytłuszczenia, podział akapitów oraz śródtytuły pochodzą od redakcji. Tekst poddano podstawowej obróbce redakcyjnej.

O tym, jak wyglądały ostatnie lata walki o niepodległość oraz czym się ona skończyła przeczytasz tutaj:

Kamil Janicki

Pierwsze damy II Rzeczpospolitej

Maria wywołała skandal bez precedensu. Prezydent Polski poślubił młodszą o 28 lat kobietę. I to kogo! Żonę własnego adiutanta i sekretarkę swojej pierwszej małżonki, która zmarła zaledwie kilka miesięcy wcześniej!Michalina w młodości własnoręcznie konstruowała bomby i dobrze wiedziała, czego oczekuje od życia. Gdy jej mąż odrzucił propozycję objęcia urzędu prezydenta, wystarczył jej jeden telefon. Natychmiast zmienił zdanie i potulnie zgodził się na wszystko.Mąż rewolucjonista porzucał Marię na długie miesiące. Ona nie zamierzała przejmować się rolą pierwszej damy. Zawsze i każdemu …

Sklep	Format	Zwykła cena	Cena dla naszych czytelników
paskarz.pl		39.90 zł	21.95 zł idź do sklepu »