Mścisław (ur. 1076, zm. 15 IV 1132) – książę nowogrodzki od 1095 roku, perejasławski od 1117 roku, wielki książę kijowski w latach 1125–1132. Najstarszy syn Włodzimierza Monomacha i Gydy Angielskiej.

Dwukrotnie żonaty: z Krystyną, córką Inge I, króla Szwecji, i z N., córka posadnika Dymitra Zawidycza; pozostawił jedenaścioro dzieci, m.in. Izasława II (1096–1154), w latach 1146–1154 trzykrotnie sięgającego po księstwo kijowskie.

Pomógł ojcu w walkach, które doprowadziły w 1097 roku do obalenia senioratu na Rusi (1097). Uczestniczył w pochodach Włodzimierza Monomacha przeciw Połowcom, walczył z Estami (1113 i 1116) i Litwą (1130, 1131).

Jako ostatni z książąt kijowskich utrzymywał względną jedność Rusi. Data jego śmierci uznawana bywa za początek rozbicia dzielnicowego.

Autor hasła:

Krzysztof Pietkiewicz – profesor doktor habilitowany, historyk specjalizujący się w historii Europy Wschodniej, związany z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Autor wielu publikacji, poświęconych m. in. historii Litwy i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Współautor „Słownika władców Europ średniowiecznej” oraz „Słownika władców Europy nowożytnej i najnowszej”.

Źródło:

Powyższe hasło ukazało się pierwotnie w publikacji książkowej pt. Słownik władców Europy średniowiecznej (Wydawnictwo Poznańskie 2005) pod redakcją Józefa Dobosza, przygotowanej przez historyków związanych z Uniwersytetem Adama Mickiewicza w Poznaniu i z Polską Akademią Nauk.