Bitwa pod Warną (10 listopada 1444)

Bitwa pod Warną (10 listopada 1444) – Zagrożenie za strony Turków stanowiło podstawowy problem, z jakim zetknął się król Polski Władysław Jagiellończyk po objęciu tronu węgierskiego. Podjęty przez Władysława i wodza węgierskiego Jana Hunyadego na przełomie 1443 i 1444 tzw. „długi pochód”, wobec niesprzyjającej pory i zaciętej obrony przeciwnika zakończył się tylko częściowym sukcesem. Mimo wynegocjowanego latem 1444 10-letniego rozejmu węgiersko-tureckiego, pod wpływem wieści z Zachodu o wypłynięciu floty krzyżowców, mającej uniemożliwić przejście wojsk tureckich z Azji, z początkiem sierpnia 1444 Władysław podjął decyzję o nowej wyprawie.

Bitwa pod Warną, 1444.

Licząca ok. 16 tys. armia węgierska (w tym ok. 300 Polaków) wraz z licznymi wozami bojowymi czeskich najemników w połowie września przekroczyła granicę pod Orszową, kierując się na Adrianopol. Jednak wiadomość o przeprawieniu się armii sułtana do Europy zmusiła króla i Hunyadego do zmiany planów. Przez Nikopol i Prowadiję wojska dotarły do Warny, gdzie mogły oczekiwać na przybycie floty chrześcijańskiej. 10 listopada doszło tam do starcia z liczącymi ok. 60 tys. wojskami tureckimi z sułtanem Muradem II na czele.

Bitwę rozpoczął atak lekkiej jazdy tureckiej, a następnie sipahów z Anatolii na prawe skrzydło chrześcijańskie, dowodzone przez bp. Jana Dominisa. Mimo jego rozbicia, kontrnatarcie Hunyadego z centrum zmusiło Turków do odwrotu. Udało się również rozproszyć wojska rumelijskie, nacierające na prawe skrzydło węgierskie. Jednak nieoczekiwany, przedwczesny atak Władysława Jagiellończyka na czele wojsk nadwornych na osłaniający sułtana korpus piechoty janczarskiej zakończył się śmiercią króla, co zmieniło radykalnie przebieg bitwy.

Zamęt, który wybuchł wśród wojsk chrześcijańskich, przyczynił się do ich całkowitej klęski. Po stronie węgierskiej zginęło ok. 3400-4250 ludzi, w tym wielu Polaków z otoczenia króla.

Autor hasła:

Dr hab. Piotr Wróbel – historyk mediewista. Kierownik Zakładu Historii Powszechnej Średniowiecznej Instytutu Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Autor prac „Dubrownik w latach 1358-1526. Organizacja przestrzeni” oraz „Krzyż i Półksiężyc. Zachodnie Bałkany wobec Turcji w latach 1444-1463″.

Źródło:

Powyższe hasło ukazało się pierwotnie w publikacji książkowej Bitwy polskie. Leksykon (Wydawnictwo Znak 1999) przygotowanej przez wykładowców Uniwersytetu Jagiellońskiego: Tomasza Gąsowskiego, Jerzego Ronikiera, Piotra Wróbla i Zdzisława Zblewskiego.