Bitwa pod Dubienką (18 lipca 1792)

Bitwa pod Dubienką (18 lipca 1792) – W czasie wojny polsko-rosyjskiej w obronie Konstytucji 3 Maja, po bitwie pod Zieleńcami armia koronna ks. Józefa Poniatowskiego wycofała się do Dubienki z zamiarem obrony linii Bugu. Dywizji gen. Tadeusza Kościuszki w sile 6 tys. ludzi z 20 działami przypadła obrona prawego odcinka, przylegającego do granicy austriackiej. Przewidując marsz głównych sił rosyjskich na Dubienkę, Kościuszko zdecydował przyjąć walkę po sforsowaniu przez nie rzeki, w oparciu o umocnione pozycje, na pn. od miasteczka.

14 VII rozpoczęły się roboty fortyfikacyjne. 17 VII przednia straż korpusu gen. Michaiła Kachowskiego przeprawiła się przez rzekę, nie napotykając żadnych przeszkód. Nazajutrz pozostałe oddziały korpusu, liczące ok. 18 tys. żołnierzy i 60 armat, przekroczyły Bug i po południu przypuściły natarcie na dywizję Kościuszki.

bitwa pod Dubienką 1792 (ryc. Daniel Malak/TwojaHistoria.pl).

Po odparciu czołowych ataków Rosjan nastąpiło niespodziewane nowe uderzenie. Zgrupowanie jazdy płk. Palenbacha przekroczyło niepostrzeżenie granicę austriacką w lasach nie opodal Woli Habowej i natarło z boku na Polaków. Szarża została odparta przez kawalerię gen. Michała Wielhorskiego. Wówczas jednak niespodziewanie rzuciła się do ucieczki II Wielkopolska brygada kawalerii narodowej Gabriela Biernackiego.

Kościuszko, usiłujący powstrzymać pierzchających kawalerzystów, został przez nich uniesiony z pola bitwy. Pod nieobecność dowódcy jego podwładni zdołali opanować sytuację i wycofali się do Chełma.

Autor hasła:

Dr Jerzy Ronikier – historyk kultury i mentalności. Pracował w Instytucie Zarządzania oraz Instytucie Informacji Naukowej i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Autor pracy „Hetman Adam Sieniawski i jego regimentarze. Studium z historii mentalności szlachty polskiej 1706-1725”. Zmarł w 2013 roku.

Źródło:

Powyższe hasło ukazało się pierwotnie w publikacji książkowej Bitwy polskie. Leksykon (Wydawnictwo Znak 1999) przygotowanej przez wykładowców Uniwersytetu Jagiellońskiego: Tomasza Gąsowskiego, Jerzego Ronikiera, Piotra Wróbla i Zdzisława Zblewskiego.