Najważniejsze rocznice

fot.domena publiczna Jednym z członków oddziału „Jędrusie” był Zdzisław de Ville.

29 marca 1943 roku „Jędrusie”, oddział partyzancki działający na Kielecczyźnie i Podlasiu, we wpółpracy z lokalnym oddziałem Armii Krajowej, rozbił niemieckie więzienie w Mielcu. W wyniku akcji uwolniono około 180 osób.

Oddział „Jędrusiów” powstał wiosną 1941 roku z inicjatywy Władysława Jasińskiego, pseudonim „Jędruś”. Powstanie grupy dywersyjno-bojowej było odpowiedzią na kłopoty organizacyjne i finansowe, z którymi borykała się utworzona wcześniej przez Jasińskiego grupa Odwet. Początkowo głównym zadaniem „Jędrusiów” były rekwizycje dokonywane w majątkach zarządzanych przez Niemców. Członkowie oddziału kolportowali też podziemne pismo „Odwet” Wkrótce zaczęli jednak podejmować także samodzielne działania porządkowe (na przykład likwidując działające na ich obszarze bandy leśne) i dywersyjne (uderzając między innymi w konfidentów).

Współpracę z Armią Krajową i Batalionami Chłopskimi oddział podjął dopiero w 1943 roku, już po śmierci Jasińskiego. Przewodził mu wówczas Józef Wiącek „Sowa”. Jeszcze zanim doszło do udanej akcji w Mielcu porozumienie to zaowocowało także rozbiciem więzienia w Opatowie 12 marca 1943 roku. Uwolniono wówczas około 80 osób.