Najważniejsze rocznice

fot.NAC/domena publiczna Konstytucja kwietniowa weszła w życie dzień po podpisaniu przez prezydenta, 24 kwietnia 1935 roku.

23 kwietnia 1935 roku prezydent Rzeczpospolitej Polskiej Ignacy Mościcki podpisał nową polską konstytucję, tak zwaną konstytucję kwietniową. W miejsce poprzedniego systemu, w którym najważniejszą rolę odgrywał parlament, wprowadzała ona ustrój oparty na silnej władzy prezydenta i rządu.

Postulat „naprawy” ustroju wprowadzonego przez poprzednią konstytucję marcową z 1921 roku przybrał na sile po zamachu majowym. Już  sierpnia 1926 roku przyjęto tak zwaną nowelę sierpniową, która ułatwiała prezydentowi rozwiązanie Sejmu i poszerzała jego prawa w zakresie wydawania dekretów. Prace nad rewizją konstytucji rozpoczęły się nieco później, bo w 1928 roku. Na dobre ruszyły jednak dopiero po wyborach 1930 roku, gdy powołano trzydziestoosobową Komisję Konstytucyjną.

Projekt został uchwalony przez sejm w styczniu 1934 roku. Zgłoszono go jako wniosek nagły, co pozwoliło działać bez zachowania wymaganych procedur, i przegłosowano pod nieobecność całej opozycji. Bojkotowała ona obrady, myśląc, że zostanie przedstawione jedynie sprawozdanie z działań Komisji. By wyciszyć narastające protesty, sprawę wyciszono na niemal rok. W tym czasie prace nad tekstem były prowadzone na forum senatu. Ostateczny tekst z poprawkami wyższej izby został przyjęty przez izbę poselską w marcu 1935 roku.

Konstytucja weszła w życie dzień po podpisaniu przez prezydenta, 24 kwietnia 1935 roku. Nowy ustrój, dający prezydentowi niemal autorytarną władzę, utrzymał się do II wojny światowej. W oparciu o postanowienia konstytucji kwietniowej działał też do 1989 roku rząd i prezydent RP na uchodźstwie.