Fiodor III (ur. 30 V 1661 w Moskwie, zm. 27 IV 1682 w Moskwie) – car rosyjski od 1676 roku. Syn Aleksego Michajłowicza i Marii Miłosławskiej. Żonaty dwukrotnie: z Agafią Gruszecką (1680) i Marią Apraksiną (1682); nie pozostawił potomstwa.

Był człowiekiem wykształconym, znał grekę i język polski, lubił muzykę, sam komponował pieśni religijne. Interesował się rozwojem nauki. Wydał dekret o założeniu w Moskwie szkoły wyższej – Akademii Słowiano-Greko-Łacińskiej, zrealizowany już po jego śmierci (1687). Za jego panowania przypadł szczyt wpływów kultury polskiej w Rosji. Był słabego zdrowia. Kontynuował politykę centralizacji państwa i wzmocnienia władzy carskiej. Dla celów podatkowych przeprowadził pełny spis ludności i wprowadził podatek od domu. W 1682 roku zlikwidował miestniczestwo (obsada stanowisk według starszeństwa urodzenia) i podjął próby uporządkowania administracji.

Krótkie panowanie Fiodora przyniosło umocnienie pozycji Rosji na Ukrainie. Uzyskał na stałe Kijów od Rzeczypospolitej (1678). Po poddaniu się hetmana P. D. Doroszenki stoczył wojnę z Turcją, co doprowadziło do wyludnienia prawobrzeżnej Ukrainy. Rozejm z Turcją w Bachczysaraju (1681) dał Fiodorowi faktyczną kontrolę nad Kozakami.

Autor hasła:

Krzysztof Pietkiewicz – profesor doktor habilitowany, historyk specjalizujący się w historii Europy Wschodniej, związany z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Autor wielu publikacji, poświęconych m. in. historii Litwy i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Współautor „Słownika władców Europ średniowiecznej” oraz „Słownika władców Europy nowożytnej i najnowszej”.