fot.domena publiczna Polscy rycerze na przełomie XIII i XIV wieku według Jana Matejki.

Polscy naukowcy odtwarzają profil dawnych mieszkańców naszego kraju. Już wstępna analiza populacji sprzed dwóch tysiącleci przyniosła zaskakujące odkrycia. Na nieoczekiwane trudności natrafiono za to przy pozyskiwaniu genomu… Piastów!

Badania genetycznego prehistorycznych i średniowiecznych szczątków z terenów dzisiejszej Polski podjęli się naukowcy z Poznańskiego Centrum Archeogenomiki, pracujący pod kierunkiem prof. Marka Figlerowicza z Instytutu Chemii Bioorganicznej PAN w ramach projektu „Dynastia i społeczeństwo państwa Piastów w świetle zintegrowanych badań historycznych, antropologicznych i genomicznych”.

Już wstępna analiza genomów setki osób pochowanych 2 tysiące lat temu w Wielkopolsce przyniosła olbrzymie zaskoczenie. Okazało się, że ich DNA nie różniło się znacząco od DNA populacji obecnych w tym samym czasie na zachodzie Europy. Dotąd przeważał pogląd, że między Wisłą a Odrą mieszkała garstka ludzi w izolowanych społecznościach. Tymczasem skala kontaktów z innymi ludami musiała być szersza, niż dotąd uważano.

W kolejnym etapie badacze chcą ustalić genetyczny profil założycieli państwa polskiego. W tym celu zbierają kopalne DNA ze szczątków osób należących do elit wczesnopiastowskich, zwykłych mieszkańców państwa Polan z X i XI wieku oraz od przedstawicieli dynastii Piastów. Będą one porównywane z zebranymi danymi z czasów rzymskich. Pozwoli to rozjaśnić sprawę ewentualnego zewnętrznego pochodzenia Słowian i założycieli Państwa Polskiego.

Choć znamy miejsca pochówków ponad 500 piastowskich władców, zebranie ich materiału genetycznego niespodziewanie okazało się najtrudniejszą częścią przedsięwzięcia. Groby są zniszczone, szczątki przemieszane i w złym stanie. Zdarzyło się, że w miejscu pochówku księcia znaleziono ciało kobiety! W związku z tym, mimo zebrania kilkunastu próbek, wciąż nie udało się przebadać ani jednego grobu, w którym z całą pewnością spoczywałby mężczyzna z rodu Piastów.

Badania genetyczne Piastów mają też pomóc w określeniu, które z rozrzuconych szczątków faktycznie należały do naszych książąt i jak oni naprawdę wyglądali.

Źródła informacji:

1. Dynastia i społeczeństwo państwa Piastów w świetle zintegrowanych badań historycznych, antropologicznych i genomicznych, Narodowe Centrum Nauki.
2. Szymon Zdziebłowski, Powstaje genetyczny portret dawnych mieszkańców terenów Polski, PAP – nauka w Polsce.