Ruprecht (ur. 5 V 1352, zm. 18 V 1410 w Landskronie) – król Niemiec od 1400 roku. Syn Ruprechta II, palatyna reńskiego. Pochowany w kościele Św. Ducha w Heidelbergu.

Po detronizacji Wacława IV nadreńscy książęta elektorzy wybrali w 1400 roku na króla palatyna reńskiego Ruprechta. Jego wyboru nie uznali nie tylko Luksemburgowie, ale również napotkał on silną opozycję w Niemczech. Akwizgran nie wpuścił Ruprechta do miasta, co zmusiło go do koronacji w Kolonii w 1401 roku, powtórzonej w 1407 roku już w Akwizgranie.

Aby zyskać autorytet dla królewskiej godności, wyprawił się do Włoch po koronę cesarską. Tam wmieszał się w walki Florencji z rodem Viscontich, a papieskiej zgody na koronację nie uzyskał, gdyż Bonifacy IX bał się opowiedzieć przeciwko Wacławowi.

Władza Ruprechta nigdy nie rozciągała się na całą Rzeszę, zwłaszcza tereny na wschód od Łaby pozostawały poza jego wpływami. Gdy próbował wzmocnić swoją pozycję, książęta i miasta z południowo-zachodnich Niemiec zawiązały w 1405 roku w Marbach związek skierowany przeciw niemu. Niepowodzeniem skończyły się jego interwencje w sprawy Kościoła, a jego szczere zaangażowanie na rzecz reformy Kościoła nie przyniosło trwałych skutków.

Gdy pojawiła się możliwość zażegnania schizmy, zawiodły zdolności dyplomatyczne Ruprechta. Na postulowanym przez niego soborze w Pizie w 1409 roku obwołano nie mogącego liczyć na powszechne uznanie Aleksandra V, przeciw któremu zwrócił się sam Ruprecht. Mimo porażek politycznych w Rzeszy, królowi udało się wzmocnić swoją władzę w Palatynacie Reńskim, który został silniej związany z Wittelsbachami, oraz uregulować sprawy dziedziczenia. W 1402 roku wprowadził w Palatynacie pierwszy w Niemczech stały podatek powszechny.

Znane było zamiłowanie Ruprechta do wiedzy. Na podległy mu uniwersytet w Heidelbergu sprowadzał wybitnych profesorów, m.in. Mateusza z Krakowa. Drugim ośrodkiem życia intelektualnego była sławna kancelaria króla. Śmiałe plany reformy monetarnej i celnej nie ziściły się, gdyż Ruprecht nie posiadał dość silnej woli, aby ją wprowadzić.

Autor hasła:

Dariusz A. Sikorski – doktor habilitowany, profesor UAM. Mediewista specjalizujący się we wczesnych dziejach Polski, a zwłaszcza historii Kościoła i religii. Autor prac Kościół w Polsce za Mieszka I i Bolesława Chrobrego, Wczesnopiastowska architektura sakralna czy Początki Kościoła w Polsce, a także popularnonaukowej książki Religie dawnych Słowian. Współautor „Słownika władców średniowiecznej Europy”.

Źródło:

Powyższe hasło ukazało się pierwotnie w publikacji książkowej pt. Słownik władców Europy średniowiecznej (Wydawnictwo Poznańskie 2005) pod redakcją Józefa Dobosza, przygotowanej przez historyków związanych z Uniwersytetem Adama Mickiewicza w Poznaniu i z Polską Akademią Nauk.