fot.Wojciech Kossak/domena publiczna Szwoleżer gwardii polskiej, Somosierra 1808

Bitwa pod Somosierrą, Szarża pod Somosierrą, Samosierra (30 listopada 1808) – bitwa pomiędzy wojskami napoleońskimi a oddziałami hiszpańskimi w czasie wojen napoleońskich.

Marsz armii napoleońskiej na Madryt został powstrzymany przez Hiszpanów na odcinku drogi biegnącym wąwozem w górach Sierra de Guadarrama na wysokości 1430 m n.p.m. Gdy oddziały straży przedniej marszałka Victora nie mogły sforsować hiszpańskiej obrony (8 tys. ludzi i 16 dział), zaś obejście wąwozu okazało się niemożliwe, Napoleon nakazał przybocznemu 3 szwadronowi szwoleżerów gwardii kapitana Jana Kozietulskiego (135 ludzi) wykonanie szarży na 4 hiszpańskie baterie. Szarżujący czwórkami w krętym wąwozie szwoleżerowie wykonali zadanie, tracąc przy tym 57 ludzi.

Szarża ta obrosła legendą i stała się jednym z najważniejszych składników tradycji polskiej kawalerii.

Autor hasła:

Prof. dr hab. Tomasz Gąsowski – historyk, specjalista z zakresu dziejów politycznych, społecznych i militarnych ziem polskich w XIX stuleciu. Pracuje w Instytucie Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz w Akademii Ignatianum. Autor rozprawy habilitacyjnej „Między gettem a światem. Dylematy ideowe Żydów galicyjskich na przełomie XIX i XX wieku”, a także takich publikacji jak „Pod sztandarami Orła Białego” czy „Ziemie polskie w latach wielkiej wojny”. Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Źródło:

Powyższe hasło ukazało się pierwotnie w publikacji książkowej Bitwy polskie. Leksykon (Wydawnictwo Znak 1999) przygotowanej przez wykładowców Uniwersytetu Jagiellońskiego: Tomasza Gąsowskiego, Jerzego Ronikiera, Piotra Wróbla i Zdzisława Zblewskiego. Zdanie wprowadzające pochodzi od redakcji.