Henryk mazowiecki (ur. ok. 1368–1370, zm. 1393) – książę mazowiecki, biskup płocki, syn Siemowita III mazowieckiego i jego drugiej żony Ludmiłły, córki Bolesława Il ziębickiego. Urodził się najprawdopodobniej w więzieniu, w którym przebywała Ludmiłła posądzona o cudzołóstwo. Po zabójstwie matki był wychowywany na dworze słupskim przez siostrę Małgorzatę, gdzie najprawdopodobniej uzyskał staranne wykształcenie. Ojciec
przeznaczył go do stanu duchownego, zastrzegając jednak w swoim testamencie możliwość zrezygnowania przez Henryka z kariery duchownej.

W 1378 roku uzyskał probostwo płockie, zamienione jednakże na łęczyckie. Obydwa stanowiska dostał dzięki staraniom i czynnemu poparciu ojca. Po śmierci ojca w 1388 roku bracia, Siemowit IV i Janusz I, wystarali się dla niego o biskupstwo płockie, które otrzymał po 1390 roku. Był zręcznym dyplomatą. Król Władysław II Jagiełło powierzał mu trudne poselstwa do Krzyżaków i na Litwę.

Podczas jednej z misji do Witolda Henryk spotkał Ryngałłę, córkę Kiejstuta i siostrę Witolda, w której się zakochał. Dla niej zrezygnował z kariery kościelnej i poślubił ją, nie czekając na dyspensę. Został otruty krótko po swoim ślubie, już podczas pogarszania się stosunków Witolda z Zakonem. Pochowano go w Płocku jako księcia mazowieckiego. Nie miał dzieci.

Autor hasła:

Maciej Michalski – doktor habilitowany, historyk mediewista, związany z Instytutem Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Autor prac poświęconych m. in. historii idei, historii kobiet oraz historii kształtowania się tożsamości narodowej Słowian w XIX wieku. Współautor „Słownika władców polskich”, „Słownika władców Europy średniowiecznej” oraz „Słownika władców Europy nowożytnej i najnowszej”.

Źródło:

Powyższe hasło ukazało się pierwotnie w publikacji książkowej „Słownik władców polskich” (Wydawnictwo Poznańskie 1999) pod redakcją Józefa Dobosza, przygotowanej przez historyków związanych z Uniwersytetem Adama Mickiewicza w Poznaniu i z Polską Akademią Nauk.