Edward Wyznawca (ur. ok. 1003 w Islip, hr. Oxfordshire, zm. 5 I 1066 w Westminsterze) – król Anglii od 1042 roku. Syn Ethelreda II i Emmy, siostry księcia Normandii, Ryszarda II. Bezdzietny. Pochowany w Londynie w opactwie Westminster, święty.

W czasie duńskiego panowania w Anglii przebywał na wygnaniu w Normandii. Ostatni król duński na tronie angielskim, Hardekanut (zm. 1042), wyznaczył Edwarda, którego był przyrodnim bratem, na swojego następcę.

Wstąpienie Edwarda na tron nie spotkało się z opozycją możnych, ale w ich rękach znajdowała się realna władza, której nie osłabiły nieudane próby restytucji dóbr królewskich. Ponieważ Edward i jego małżonka oddawali się ascetycznemu życiu i nie posiadali potomstwa, palącym problemem było uregulowanie następstwa tronu. Poczynania Edwarda w tym kierunku nie są do końca jasne, w każdym razie w chwili jego śmierci dwóch pretendentów do tronu powoływało się na rzekome desygnacje na następcę: earl Harold, najpotężniejszy feudał w Anglii, i Wilhelm, książę Normandii.

Edward był ostatnim monarcha anglosaskim. Następująca po nim dynastia normandzka przerwała kilkuwiekową rodzimą, anglosaską tradycję. Z powodu szczególnego oddania się sprawom Kościoła i świątobliwego trybu życia król zyskał przydomek „Wyznawca”, a dzięki staraniom króla Anglii Henryka II, papież Aleksander III kanonizował Edwarda w 1163 roku.

Literatura: W. Zumthor, Wilhelm Zdobywca, wyd. 2, Warszawa 1994.

Autor hasła:

Dariusz A. Sikorski – doktor habilitowany, profesor UAM. Mediewista specjalizujący się we wczesnych dziejach Polski, a zwłaszcza historii Kościoła i religii. Autor prac Kościół w Polsce za Mieszka I i Bolesława Chrobrego, Wczesnopiastowska architektura sakralna czy Początki Kościoła w Polsce, a także popularnonaukowej książki Religie dawnych Słowian. Współautor „Słownika władców średniowiecznej Europy”.

Źródło:

Powyższe hasło ukazało się pierwotnie w publikacji książkowej pt. Słownik władców Europy średniowiecznej (Wydawnictwo Poznańskie 2005) pod redakcją Józefa Dobosza, przygotowanej przez historyków związanych z Uniwersytetem Adama Mickiewicza w Poznaniu i z Polską Akademią Nauk.