Twoja Historia

Portal dla tych, którzy wierzą, że przeszłość ma znaczenie. I że historia to sztuka dyskusji, a nie propagandy.

Dobrawa Przemyślidka (księżna Polski 965-977)

Dobrawa według Jana Matejki.

fot.domena publiczna Dobrawa według Jana Matejki.

Dobrawa, Dąbrówka, Dubrawka (ur. ? – zm. 977) – księżna polska, żona Mieszka I, córka Bolesława I Srogiego, księcia czeskiego.

Data urodzin Dobrawy nie jest znana, według tendencyjnego i mało wiarygodnego przekazu czeskiego kronikarza Kosmasa, który swą kronikę pisał na początku XII w., w momencie zamążpójścia była kobietą w podeszłym wieku. Wydaje się jednak, że była młodsza od Mieszka I i w chwili zawierania małżeństwa miała około 20 lat. Imię Dobrawa lub zbliżone należało do częstych imion dynastycznych i należy je rozumieć zgodnie z jego najstarszym zapisem w kronice Thietmara jako Bona, czyli Dobra (por. takie imiona, jak Dobrosława, Dobroniega, Guta). Podobnie jak sugestię Kosmasa o podeszłym wieku księżnej w momencie ślubu, należy też odrzucić hipotezę o tym, że małżeństwo z Mieszkiem było drugim w jej życiu. Wcześniej miała być żoną margrabiego Miśni Guntera, ale nie ma co do tego faktu żadnych podstaw źródłowych.

Małżeństwo Dobrawy z Mieszkiem było mariażem czysto politycznym i wieńczyło zawarty nieco wcześniej, może jeszcze w 964 r., sojusz księcia Polan z księciem czeskim Bolesławem I. Wynikiem tego aktu politycznego było rozbicie sojuszu czesko-wieleckiego i zwycięstwo wojsk Mieszka, przy wsparciu Czechów, nad Redarami i Wichmanem (967). Ślub odbył się w 965 r., a rok później książę polańșki przyjął chrzest. Spory udział w tej jego decyzji tak Thietmar, jak i Gall Anonim przypisują właśnie jego chrześcijańskiej małżonce. Dobrawa urodziła Bolesława, zwanego później Chrobrym, oraz córkę Sygrydę (wydaną za mąż za Eryka szwedzkiego, a później króla Danii Swena Widłobrodego). Być może była też matką nie znanej z imienia córki, wydanej za mąż za księcia pomorskiego. Księżna zmarła, według przekazu Kosmasa i „Rocznika poznańskiego”, w 977 r., a miejsce jej pochówku nie jest znane.

O jej życiu nie potrafimy powiedzieć wiele. Kilkunastoletnie małżeństwo z Mieszkiem należy uznać za udane, spełniło ono oczekiwania polityczne, pieczętując sojusz polsko-czeski oraz przyniosło księciu godnego następcę. Jej roli w przyjęciu przez Mieszka chrześcijaństwa nie należy przeceniać, ale trzeba podkreślić jej wpływ na te kwestię. W tradycji polskiej Dobrawa i Mieszko zapisani zostali jako pierwsza polska para chrześcijańska.

Z kwestii spornych warto zwrócić uwagę na dyskusję językoznawców, która z wersji imienia księżnej jest poprawniejsza: Dobrawa czy Dąbrówka. Wydaje się, że należy przyjąć najstarszą wersję (początek XI w.), przekazaną przez kronikarza niemieckiego Thietmara w formie „Dobrawa”.

Autor hasła:

Józef Dobosz – profesor doktor habilitowany, historyk mediewista i nauczyciel akademicki związany z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Autor wielu książek i artykułów naukowych, m. in. monografii poświęconej Kazimierzowi II Sprawiedliwemu (2011). Redaktor „Słownika władców Europy średniowiecznej” oraz „Słownika władców Europy nowożytnej i najnowszej”. Współautor „Słownika władców polskich”.

Źródło:

Powyższe hasło ukazało się pierwotnie w publikacji książkowej pt. „Słownik władców polskich” (Wydawnictwo Poznańskie 1999) pod redakcją Józefa Dobosza, przygotowanej przez historyków związanych z Uniwersytetem Adama Mickiewicza w Poznaniu i z Polską Akademią Nauk.

Nasze publikacje o Dobrawie:

Dobrawa i Mieszko na banknocie okolicznościowym wyemitowanym w 2015 roku.

artykuł | 11.02.2018 | Autor:

Tajemnica sprzed tysiąclecia. Czy księżna Dobrawa była wdową? Kim był jej pierwszy mąż?

Osobliwe słowo, którego użył czeski kronikarz i trudna do rozwikłania informacja niemieckiego biskupa. Na tych dwóch wskazówkach historycy od dawna łamią sobie głowę, próbując ustalić kim była Dobrawa, nim została pierwszą historyczną władczynią Polski.

Jadwiga Andegaweńska na rysunku Włodzimierza Tetmajera.

opinia | 25.10.2017 | Autor:

Która z polskich władczyń jest najpopularniejsza? I czy którakolwiek budzi większe zainteresowanie od swojego męża?

Na jakąkolwiek uwagę mogą liczyć tylko, jeśli przysłużyły się Kościołowi. Ambicja? Polityczne talenty? Obiektywne zasługi dla kraju i dynastii? Na silne i niezależne kobiety wciąż nie ma w polskich dziejach miejsca. Może nie licząc jednej, jedynej królowej…

"Portret Mieszka i Dąbrówki", 1881.

artykuł | 25.09.2017 | Autor:

„Przekwitłe wdzięki księżnej”. W jakim wieku była Dobrawa gdy poślubiła Mieszka I?

Zdaniem kronikarza Kosmasa była „bezwstydną matroną” w „podeszłym wieku”. Historycy wolą w niej widzieć stereotypową średniowieczną pannę na wydaniu: młodą, niewinną i powabną. A jak wyglądała rzeczywistość?

Najlepsze materiały o Dobrawie z portalu CiekawostkiHistoryczne.pl:

Polecane książki o Dobrawie: