fot.Pierre-Denis Martin/domena publicna Fragment obrazu „Bitwa pod Połtawą”

Bitwa pod Połtawą (8 lipca 1709) – W czasie wielkiej wojny północnej wojska króla szwedzkiego Karola XII obległy Połtawę na Ukrainie. Załogę miasta stanowił silny, liczący 4,5 tys. ludzi garnizon żołnierzy rosyjskich i 2,5 tys. uzbrojonych mieszczan. Car Piotr I wydał załodze rozkaz obrony miasta za wszelką cenę. Wojska szwedzkie liczyły ok. 25 tys. ludzi, w tym 3 tys. Kozaków hetmana Iwana Mazepy. Na tyłach armii szwedzkiej stanęło ok. 42 tys. wojsk rosyjskich z 72 działami.

8 VII armia szwedzka wyruszyła ze swego obozu. Prawe skrzydło zaatakowało umocnienia rosyjskie, z których część udało się zdobyć. Z lewego skrzydła uderzyła jazda szwedzka, której atak został jednak odparty przez Rosjan. W tym momencie car Piotr I zaatakował Szwedów wszystkimi siłami i zmusił do odwrotu. Bitwa została przez Szwedów przegrana. Karol XII, ciężko ranny w czasie początkowej potyczki, na czele tysiąca jazdy uszedł stepem w stronę granicy tureckiej. 11 VII rozbita i pozbawiona wodza armia szwedzka w odwrocie dotarła do Dniepru. Pozbawiona środków do przeprawy, została wzięta do niewoli. Bitwa połtawska całkowicie zmieniła układ sił na frontach wielkiej wojny północnej, w której zdecydowaną przewagę uzyskała teraz Rosja.

Autor hasła:

Dr Jerzy Ronikier – historyk kultury i mentalności. Pracował w Instytucie Zarządzania oraz Instytucie Informacji Naukowej i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Autor pracy „Hetman Adam Sieniawski i jego regimentarze. Studium z historii mentalności szlachty polskiej 1706-1725”. Zmarł w 2013 roku.

Źródło:

Powyższe hasło ukazało się pierwotnie w publikacji książkowej Bitwy polskie. Leksykon (Wydawnictwo Znak 1999) przygotowanej przez wykładowców Uniwersytetu Jagiellońskiego: Tomasza Gąsowskiego, Jerzego Ronikiera, Piotra Wróbla i Zdzisława Zblewskiego.

Materiały o bitwie pod Połtawą z portalu CiekawostkiHistoryczne.pl: