Twoja Historia

Portal dla tych, którzy wierzą, że przeszłość ma znaczenie. I że historia to sztuka dyskusji, a nie propagandy.

Bitwa pod Kircholmem (27 września 1605)

Bitwa pod Kircholmem na obrazie Wojciecha Kossaka.

fot.domena publiczna Bitwa pod Kircholmem na obrazie Wojciecha Kossaka.

Bitwa pod Kircholmem (27 września 1605) – W trakcie wojny polsko-szwedzkiej o Inflanty Karol IX, przygotowując się do oblężenia Rygi, postanowił zaskoczyć i zniszczyć stojącą pod Kircholmem dywizję hetmana wielkiego litewskiego Jana Karola Chodkiewicza. Armia szwedzka składała się z ok. 8,3 tys. piechoty, 2,5 tys. jazdy i 11 działek polowych. Siły Chodkiewicza liczyły ok. 2,4 tys. jazdy, tysiąc piechoty i 4 działka.

Pole bitwy rozciągało się wzdłuż Dźwiny. Król szwedzki ustawił swoje wojska na pochyłości wzgórza w tzw. szyku holenderskim (w szachownicę). Plan Chodkiewicza, którego wojska stały na przeciwległym wzgórzu, przewidywał związanie głównych sił przeciwnika w centrum i na swoim prawym skrzydle, by silnie wzmocnionym lewym uderzyć i tą drogą zapewnić sobie zwycięstwo.

Po kilku godzinach harców, aby sprowokować przeciwnika, hetman nakazał swoim chorągwiom symulować paniczną ucieczkę. Podstęp udał się znakomicie, gdyż Karol IX wydał rozkaz natarcia. Na podchodzącą w górę piechotę szwedzką uderzyły chorągwie husarskie Wincentego Wojny, wdzierając się głęboko w szyk przeciwnika. Ciężkie walki toczyły się także na obu skrzydłach. Bitwa została wygrana dzięki mistrzowskiemu rozstawieniu wojsk hetmańskich. W decydującym bowiem momencie silne lewe skrzydło uzyskało przewagę i zadecydowało o całkowitym pogromie Szwedów. W bitwie poległo ok. 9 tys. Szwedów i ok. 100 Polaków i Litwinów.

Autor hasła:

Dr Jerzy Ronikier – historyk kultury i mentalności. Pracował w Instytucie Zarządzania oraz Instytucie Informacji Naukowej i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Autor pracy „Hetman Adam Sieniawski i jego regimentarze. Studium z historii mentalności szlachty polskiej 1706-1725”. Zmarł w 2013 roku.

Źródło:

Powyższe hasło ukazało się pierwotnie w publikacji książkowej Bitwy polskie. Leksykon (Wydawnictwo Znak 1999) przygotowanej przez wykładowców Uniwersytetu Jagiellońskiego: Tomasza Gąsowskiego, Jerzego Ronikiera, Piotra Wróbla i Zdzisława Zblewskiego.

Dowiedz się więcej o bitwie pod Kircholmem:

W jakich bitwach husaria odniosła najbardziej spektakularne zwycięstwa? Na ilustracji fragment obrazu "Walka o sztandar turecki".

Nowożytność | 06.02.2019 | Autor:

Największe triumfy husarii. To w tych bitwach najlepsza polska jazda pokazała, na co ją stać

Husarze byli fenomenem na skalę światową. Stoczyli setki bitew i przez dziesiątki lat siali postrach wśród europejskich armii. W okresie największej świetności – na przełomie XVI i XVII wieku – dzięki brawurowym szarżom odnieśli szereg spektakularnych zwycięstw. Które…

Szarżująca pod Kircholmem husaria. Fragment obrazu Wojciecha Kossaka.

Nowożytność | 21.08.2018 | Autor:

Cios husarskiej pięści. Triumfalne uderzenie polskiej kawalerii w bitwie pod Kircholmem

    Błyskawiczne rozgromienie trzykrotnie liczniejszego przeciwnika pod Kircholmem było jednym z najbardziej spektakularnych sukcesów militarnych w polskich dziejach. O zwycięstwie zadecydowały piorunujące szarże husarii.

Husarz na obrazie Józefa Brandta

Nowożytność | 19.11.2017 | Autor:

Najważniejsze fakty o husarii. Co każdy powinien wiedzieć o słynnej polskiej jeździe?

Czy husaria powstała w Polsce? Czy husarze zawsze zwyciężali? Jak uskrzydleni jeźdźcy radzili sobie w starciu z wojskami kozackimi a jak z Turkami? Jakie bitwy przyniosły husarii największą sławę? I kiedy zdecydowano o rozwiązaniu legendarnej formacji? 

Materiały na temat bitwy pod Kircholmem z portalu CiekawostkiHistoryczne.pl:

Kircholm Pillati mini

historia obrazkowa | 05.12.2018 | Autorzy:

i

Sto lat krwawych zmagań. Jakie były największe triumfy Polaków w wojnach ze Szwedami?

W XVI wieku dwa państwa stanęły do walki o panowanie nad Bałtykiem: Szwecja i Rzeczpospolita Obojga Narodów. Konflikt między nimi zaogniał fakt, że zasiadający na polskim tronie Wazowie wysuwali zasadne roszczenia do szwedzkiej korony. Jakie były największe polskie sukcesy w wojnach z północnym rywalem?

bitwa pod g1

artykuł | 28.02.2016 | Autor:

Podobno Polacy nie potrafią wykorzystywać swoich zwycięstw? Udowodnimy ci, że to kłamstwo

Grunwald, Kircholm, Kłuszyn… świetne zwycięstwa. Szkoda tylko, że w polskiej świadomości noszą łatkę zmarnowanych. Uważamy, że walczący wówczas Polacy byli wprawdzie bitni i odważni, ale też trochę ciamajdowaci, nie potrafiący postawić kropki nad i. Czy słusznie obrażamy naszych przodków?

Wojna polsko-szwedzka o Inflanty (1600-1611). Najważniejsze bitwy: