fot.Ferdinand Schmutzer/domena publiczna
Albert Einstein podczas wykładów w Wiedniu, 1921 r.

Rok przed wybuchem II wojny światowej Albert Einstein zdawał sobie sprawę z zagrożeń czyhających na Europę. W korespondencji ze swoim przyjacielem przedstawił swoje poglądy na temat polityki Anglików wobec Hitlera. Jeden z tych listów wraz z dwoma innymi trafił na aukcję w Los Angeles.

Na sprzedaż zostały wystawione trzy listy wybitnego naukowca adresowane do Michele Besso, który pomagał mu przy pracy nad sformułowaniem szczególnej teorii względności. W pierwszym z nich Einstein wyraził frustrację z powodu niemożności wystawienia większej ilości zaświadczeń, które pozwoliłyby niemieckim Żydom na wyjazd do Stanów Zjednoczonych. Następnie w ostrych słowach skrytykował politykę Chamberlaina.

Według niego premier popełnił błąd, poświęcając Europę Wschodnią (mając nadzieję, że Hitler wykorzysta całą swoją energię na atak na ZSRR). „Znów się przekonamy, że przebiegłość w dalszej perspektywie nie odnosi zwycięstwa”, napisał dalej. W liście poruszył również kwestie związane z mechaniką kwantową i ponownie podkreślił swój sceptycyzm wobec jej probabilistycznej natury. Jak twierdzą współcześni naukowcy, wybitny fizyk najpewniej mylił się w tej kwestii.

W drugim liście Einstein napisał o swoim rozwodzie z pierwszą żoną Milevą Marić i swoich planach finansowych związanych z otrzymaniem Nagrody Nobla, zaś w trzecim opisał problemy swojego syna chorego na schizofrenię.

Najdrożej wyceniono drugi list – cena wywoławcza to 42 250 dolarów. Cena wyjściowa pozostałych dwóch to 25 000 dolarów.

Źródło informacji:

• Tia Ghose, Einstein’s Letter Warning of Hitler Goes Up for Auction, Live Science.